. Từ tâm thức đến cách thức bài trí nhà cửa, người phương. Đông nói chung và người Việt Nam nói riêng luôn đặt nơi thờ cúng tại vị. trí trang trọng nhất..
Trong nhà ở dân gian, bàn thờ cố định tại Trung Cung
(khu vực trung tâm của nhà). Bước vào cửa chính có thể gặp bàn thờ và bộ
bàn ghế tiếp khách, là một xếp đặt quen thuộc, hài hòa với cấu trúc
không gian nhà ở truyền thống vốn có hàng hiên và sân vườn bao bọc chung
quanh.
Còn nhà ở hiện đại với diện tích và cấu trúc không
gian khác xưa, điều kiện sống và quan niệm trong sinh hoạt cũng có nhiều
thay đổi, cách bố trí bàn thờ trở nên đa dạng hơn, và cũng có nhiều vấn
đề ưu tư hơn.
Nhà thờ hiện nay phổ biến cách đặt phòng thờ trên tầng
thượng, vừa thoáng khí vừa có khoảng rộng sân thượng để tập trung nhiều
người vào các dịp giỗ tết, giảm các va chạm trong sinh hoạt hàng ngày.
Nhưng cũng có một số gia đình không muốn đưa bàn thờ lên tầng cao với lý
do: khó khăn cho người lớn tuổi khi chăm lo hương khói, quét dọn bàn
thờ, và đặt lên cao quá sẽ có cảm giác xa cách. Thực ra mỗi ngày một vài
lần đi lên phòng thờ thì cũng như tập thể dục vậy thôi, đồng thời nên
giáo dục cho thế hệ trẻ ý thức hướng về tổ tiên, cả gia đình có thể thay
phiên nhau hương khói chẳng hề nặng nhọc chút nào.
Trường hợp nhà neo người, quá khó khăn hoặc nhà trệt,
căn hộ chung cư... thì có thể gắn bàn thờ liền với không gian phòng
khách nhưng phải có giải pháp thoát khói và chống ố vàng trên trần (như
dùng tủ thờ có nóc, dùng tấm kính ngăn phía trên, bàn thờ kề cận cửa
thông gió).
Đối với bàn thờ Thần Tài và Ông Địa nên đặt ngay tại
lối vào chính và ở dưới đất vì việc thắp nhang, nhất là nhang thơm, có
tác dụng xua đuổi không khí ẩm ướt, côn trùng vào những buổi sáng sớm
hoặc chiều tối (là khoảng thời gian chuyển tiếp Âm Dương, ánh sáng nhá
nhem, vi khuẩn nhiều và độ ẩm tăng) đồng thời theo tín ngưỡng dân gian
thì như vậy sẽ "nghinh tiếp Thần Tài" được trực tiếp hơn.
Bàn thờ Thiên thì hầu như là lộ thiên hoàn toàn, có
thể từ đơn giản là một bệ đá, đến cầu kỳ hơn là một trang thờ có mái.
Sân thượng hoặc ban công trước là nơi phù hợp đặt bàn Thiên, cũng là một
điểm thắp nhang để xua đuổi âm khí, tạo thêm một nét ấm áp cho sinh
hoạt trong ngôi nhà Việt.
Bàn thờ nên có độ cao tỷ lệ với người trong gia đình,
tránh làm quá cao (phải leo trèo thiếu an toàn) hoặc quá thấp (dễ bị va
chạm và thiếu tôn nghiêm). Trường hợp có nhiều tầng thờ thì nên xếp đặt
theo thứ tự từ cao xuống thấp theo ngôi thứ.
(Theo VHNT Ẩm Thực)