Hỏi: Vợ của bác trai tôi đã mất cách đây 2 năm, hai người không có con cái. Lúc bác lâm bệnh nặng và mất trí nhớ thì một người cháu đã nhờ người làm di chúc để được hưởng căn nhà của bác.
Vậy xin luật sư cho biết, di chúc làm trong hoàn cảnh như thế có hợp pháp không? Tài sản của bác tôi sẽ được chia như thế nào trong trường hợp không có di chúc?
Chân thành cảm ơn!
Trần Thị Thơm (Đức Hòa, Long An)
Trong khi lập di chúc, người lập di chúc phải minh mẫn, sáng suốt... thì di
chúc đó mới hợp pháp. (Ảnh minh họa, nguồn: Internet).
Trả lời:
Điều 652 Bộ Luật Dân sự 2005 quy định, khi có đủ các điều kiện sau đây thì di chúc được coi là hợp pháp:
- Người lập di chúc sáng suốt, minh mẫn trong khi lập di chúc;
- Không bị cưỡng ép, đe dọa hoặc lừa dối;
- Nội dung di chúc không trái đạo đức xã hội và phá luật;
- Hình thức di chúc không trái quy định pháp luật.
Nếu không có di chúc hoặc di chúc không hợp pháp thì tài sản của người chết sẽ được chia thừa kế theo luật định.
Căn cứ theo quy định nêu trên, di chúc của bác bạn hoàn toàn không hợp pháp. Thế nên, di sản của người bác để lại phải được chia thừa kế theo pháp luật. Cụ thể như sau:
Trong trường hợp ông không có con; trong khi mẹ, cha, vợ đều đã mất thì di sản của ông được chia cho hàng thừa kế thứ 2 gồm: Bà nội, ông nội, bà ngoại, ông ngoại, chị ruột, anh ruột và em ruột của người chết; chia cho cháu ruột của người chết mà người chết là bà nội, ông nội, bà ngoại, ông ngoại. Hoặc hàng thừa kế thứ 3 gồm: Cụ ngoại, cụ nội của người chết; chú ruột, bác ruột, cô ruột, cậu ruột và dì ruột của người chết; chia cho cháu ruột của người chết mà người chết là chú ruột, bác ruột, cô ruột, cậu ruột, chắt ruột, dì ruột của người chết mà người chết là cụ ngoại, cụ nội.
Cũng theo quy định của pháp luật, tất cả những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau. Người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước đó do đã mất, không có quyền hưởng di sản, hay bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.
Trân trọng!
Luật gia Nguyễn Văn Khôi
(Sài Gòn Đầu tư Tài chính Online)