Hiện Bộ Tài chính đang xây dựng bộ quy định mới với mục đích ngăn chặn hiệu quả việc “đất vàng” của doanh nghiệp nhà nước (DNNN) bị chuyển đổi với giá rẻ vào tay tư nhân sau khi cổ phần hóa (CPH).
Các khu đất vàng luôn được các doanh nghiệp nhắm đến trong quá trình cổ
phần hóa. (Ảnh: Anh Tuấn).
Chiều qua (16/3), trao đổi với báo chí, Tổ trưởng Biên tập Dự thảo Nghị định chuyển DNNN thành công ty cổ phần, ông Nguyễn Duy Long cho hay, thời gian qua, việc xử lý đất đai và xác định giá trị quyền sử dụng đất trong giá trị DNNN được quan tâm nhất trong CPH. Thực tế cho thấy, có nhà đầu tư mua DN không phải nhằm mục tiêu sản xuất kinh doanh mà nhắm vào những vị trí đất DN đó đang sở hữu. Do đó, ông Long cho rằng, dự thảo lần này sẽ quy định rõ về xác định giá trị đất theo Luật Đất đai năm 2013.
Cụ thể, DN căn cứ bảng giá đất do UBND tỉnh, thành phố công bố để tính vào giá trị DN và nộp tiền thuê đất vào ngân sách nhà nước. Đối với DN sở hữu đất ở các vị trí có lợi thế thương mại cao (đất vàng), trước khi CPH phải xây dựng phương án sử dụng đất trình cơ quan có thẩm quyền xem xét, quyết định. Theo đó, phương án sử dụng đất phải đảm bảo phù hợp quy hoạch, quy định, kế hoạch đất của địa phương và phải được gửi tới chính quyền cấp tỉnh cho ý kiến. Theo ông Long: “Quy định này sẽ ngăn ngừa DN lợi dụng tiếp tục nắm giữ, ôm lại toàn bộ đất đang quản lý dù không phù hợp với ngành nghề kinh doanh, sai quy hoạch”.
Sau khi rà soát, kiểm tra, Nhà nước sẽ thu hồi những phần đất DN sử dụng chưa phù hợp với lĩnh vực kinh doanh, sai quy hoạch. Trong khi đó, phần DN giữ lại sẽ được hướng dẫn xử lý, trường hợp là đất được giao phải tính giá trị đất vào giá trị DN trước khi CPH.
Đặc biệt, với các khu đất “vàng”, giá đất và giá thuê đất sẽ được tính cao hơn (tối đa 30% và 3%) so với đất cùng chủng loại theo khung giá đất do Chính phủ quy định. Ông Long cho biết: “DN sau khi CPH phải sử dụng đất theo đúng mục đích đã được phê duyệt. Trường hợp chuyển đổi mục đích sử dụng đất, công ty cổ phần phải thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất theo giá thị trường và thực hiện các nghĩa vụ với ngân sách nhà nước”.
Trong khi đó, theo Phó Cục trưởng Tài chính Doanh nghiệp (Bộ Tài chính), ông Đặng Quyết Tiến, chỉ có một số trường hợp ngay khi CPH được nhà nước giao đất làm nhà, hạ tầng cho thuê. Nhưng diện tích đất này phải được xác định lại giá trị quyền sử dụng đất để tính vào giá trị DN trước khi CPH và sát theo giá thị trường. “Phần lớn đất của DNNN trước khi CPH sẽ chuyển sang nhà nước cho thuê và thu tiền theo năm, mỗi kỳ 5 năm nhà nước thay đổi giá 1 lần. Quy định này sẽ ngăn việc chuyển đổi đất vàng với giá rẻ”, ông Tiến nói.
Gia đình Thứ trưởng Thoa sở hữu 11 triệu cổ phiếu của Điện Quang
Vào ngày 16/3/2017, tại buổi họp báo chuyên đề của Bộ Tài chính, các phóng viên đã đặt câu hỏi cho lãnh đạo Bộ Tài chính về biện pháp ngăn chặn lãnh đạo doanh nghiệp nhà nước (DNNN) và người thân trở thành chủ sở hữu DN sau cổ phần hóa (như trường hợp của Thứ trưởng Công Thương Hồ Thị Kim Thoa). Phó Cục trưởng Tài chính Doanh nghiệp (Bộ Tài chính) cho hay, trước đây có việc ưu tiên bán cổ phần DNNN theo thỏa thuận trước.
Chính sách khuyến khích cán bộ, đảng viên nhà nước phải đi đầu trong việc mua cổ phần. Song, từ năm 2015 đã không còn việc ưu tiên bán cổ phần DNNN thông qua thỏa thuận như vậy nữa mà ưu tiên bán đấu giá công khai, cạnh tranh, nếu không thành công mới tới bán thỏa thuận. Ông Tiến cho rằng: “Đã đấu giá công khai thì người mua công khai và cạnh tranh sòng phẳng với nhau. Điều này tránh việc thỏa thuận giữa hai bên hoặc có chính sách, điều kiện thiên vị cho bên nào đó. Bán đấu giá công khai sẽ hạn chế được những tiêu cực đó”.
Số liệu thống kê đến hết tháng 6/2016 cho thấy, Thứ trưởng Hồ Thị Kim Thoa và các thành viên trong gia đình bà nắm giữ hơn 11 triệu cổ phiếu, tương ứng 34% vốn của Công ty CP Bóng đèn Điện Quang với tổng trị giá tài sản ước tính trên 700 tỷ đồng.
(Tiền phong Online)