Không ít chuyên gia khẳng định rằng, sẽ không có tình trạng đô thị bỏ hoang hàng loạt như hiện nay nếu TP Hà Nội vào cuộc quyết liệt giải quyết.
Vi phạm nghiêm trọng pháp luật đất đai
Phó Chủ tịch UBND huyện Hoài Đức (Hà Nội), ông Đỗ Đức Trung cho hay, nhiều dự án khu đô thị và dự án phát triển nhà ở trên địa bàn huyện được phê duyệt từ những năm 2006 - 2008 song đến nay vẫn dở dang, hoang hóa. Mặc dù lãnh đạo huyện đã nhiều lần tham dự các cuộc họp với sở ngành để đốc thúc tiến độ các dự án nhưng tình hình không hề biến chuyển. Theo ông Trung, cấp TP đã phê duyệt các dự án này và giao đất cho nhà đầu tư. Thẩm quyền của huyện chỉ là kiến nghị, đề xuất với các cấp TP.
Trong khi đó, Chánh văn phòng Hội Kiến trúc sư Việt Nam, KTS Phạm Thanh Tùng thông tin, những dự án ven Hà Nội tại Đan Phượng, Hoài Đức, Thạch Thất, Mê Linh… bỏ hoang hàng chục năm nay. Các chủ đầu tư không triển khai dự án là vi phạm nghiêm trọng các quy định về đất đai vì khi chủ đầu tư xin dự án đều có quy định cụ thể trong thời gian bao nhiêu lâu để khởi công dự án, trường hợp không thực hiện sẽ bị thu hồi.
Ông Tùng cho rằng, sự dễ dãi này bộc lộ hai vấn đề. Một là, khả năng quản lý của chúng ta kém. Hai là, có lợi ích nhóm. Vì lợi ích nhóm nên nhiều nhà đầu tư sau khi có đất không thực hiện dự án mà chuyển nhượng kiếm lời gấp 3 lần giá trị ban đầu.
KTS Phạm Thanh Tùng kiến nghị, nếu chủ đầu tư không tái khởi động lại dự án, cơ quan chức năng cần khẩn trương thu hồi và xử phạt thật nặng. Hà Nội phải làm tích cực, thu hồi bằng được các dự án bỏ hoang. Đồng thời, các chủ đầu tư để dự án chậm tiến độ như vậy sẽ không được phép thực hiện bất kỳ công trình nào tại Hà Nội. Dự án chậm tiến độ không những lãng phí về tiền bạc mà còn gây ra nhiều hệ lụy xã hội khác, ông Tùng nhấn mạnh.
Một trong những dự án khu đô thị tại Hà Nội bị bỏ hoang suốt gần 10 năm qua.
Chỉ thẩm định dự án cho đủ thủ tục?
Sở Kế hoạch - Đầu tư Hà Nội cho hay, quy trình thẩm định, phê duyệt một dự án khu đô thị mới phải qua nhiều bước, gồm trình UBND TP thẩm định, phê duyệt chủ trương đầu tư. Sau đó, TP sẽ có văn bản giao các sở ngành (Xây dựng, Quy hoạch - Kiến trúc, Tài nguyên - Môi trường…) cho ý kiến khi dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư. Kế đến, Sở Kế hoạch - Đầu tư sẽ tổng hợp ý kiến, trình UBND TP xem xét, phê duyệt.
Lý giải tại sao hàng loạt dự án khu đô thị qua nhiều lần thẩm định vẫn bỏ hoang? Theo một cán bộ Sở Kế hoạch - Đầu tư Hà Nội: “Nhiều dự án bỏ hoang được phê duyệt trước khi Hà Nội mở rộng nên về trách nhiệm cần tính đến thời điểm. Hiệu quả đầu tư của dự án là nội dung quan trọng phải thẩm định nhưng thực tế là rất khó đánh giá chính xác vì phụ thuộc vào thị trường, chính sách, quy hoạch… Chúng ta mới chỉ kiểm soát được dự án về thủ tục còn hiệu quả thì chủ yếu là theo phương án của nhà đầu tư. Đây cũng là điểm bất hợp lý của Luật Đầu tư”.
Phải có những giải pháp mạnh
Các dự án khu đô thị và dự án phát triển nhà ở đều do cấp TP phê duyệt. Đó là những dự án quy mô có tổng mức đầu tư lớn, lãnh đạo huyện Hoài Đức cho biết. Theo vị này, ai cũng biết những dự án bỏ hoang lâu năm sẽ để lại những hệ lụy, gây phản cảm. Đối với một số dự án nợ tiền sử dụng đất, TP đã có biện pháp giao cho ngành thuế truy thu, yêu cầu nhà đầu tư cam kết thời hạn nộp thuế nếu không sẽ bị thu hồi. Song, cho đến nay, chưa có dự án nào bị thu hồi do chậm triển khai.
Nguyên Phó Chủ tịch HĐND TP Hà Nội, ông Lê Văn Hoạt nhận định, các dự án khu đô thị và dự án phát triển nhà ở tại các huyện ngoại thành bị bỏ hoang nhiều năm gây nhiều bức xúc cho người dân tại địa phương.
Ông Hoạt bày tỏ: “Bản thân nhiều doanh nghiệp thực hiện dự án họ cũng đã nhiều lần kiến nghị nhưng việc giải quyết của chính quyền cũng rất chậm. Đã đến lúc TP không thể né mãi mà phải phân loại các dự án, phân rõ trách nhiệm vướng mắc. Đâu là do phía nhà đầu tư, đâu là do chính quyền, các sở ngành. Nếu cứ để mãi tình trạng này thì rất xót xa".
Theo GS Đặng Hùng Võ, Nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên - Môi trường, thực trạng nêu trên là hệ quả của quá trình "sốt nóng" phê duyệt dự án. Cụ thể, các khu đô thị mới này là hệ quả của việc phê duyệt tràn lan dự án, chưa phù hợp thực tiễn, nhất là nhiều khu đô thị xây chưa phù hợp với nhu cầu cuộc sống của người dân.
(Tiền phong Online)