Thông qua Công văn 146, Bộ Xây dựng đã trả lời một số kiến nghị của Hiệp hội Bất động sản Tp.HCM (HoREA) thời gian qua gồm phiếu chuyển số 346 của VPCP ngày 18/4/2017 chuyển văn bản số 35 của HoREA ngày 7/4/2017 kiến nghị một số nội dung cấp bách nhằm tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy thị trường địa ốc phát triển lành mạnh, bền vững.
Theo đó, Bộ Xây dựng ghi nhận và đánh giá cao những kiến nghị của HoREA được nêu trong văn bản.
Cụ thể, đối với kiến nghị có liên quan đến dự án bất động sản (BĐS) thuộc phạm vi điều chỉnh của pháp luật khác do các bộ, ngành khác chủ trì như thay đổi cơ chế tính tiền sử dụng đất của dự án (kiến nghị số 1), bổ sung sửa đổi Luật Đất đai 2013 và các văn bản hướng dẫn thi hành (kiến nghị số 2,3,4,5,6) hay cho doanh nghiệp được hạch toán bù trừ thu nhập từ hoạt động kinh doanh BĐS với thu nhập từ hoạt động sản xuất kinh doanh khác (kiến nghị số 7); kiến nghị Ngân hàng Nhà nước cho phép các trường hợp nhận nhà từ ngày 01/01/2017 trở đi được tiếp tục giải ngân đến hết hợp đồng; bổ sung, nghiên cứu cơ chế tạo lập nguồn vốn tín dụng trung và dài hạn để cung cấp cho thị trường BĐS (kiến nghị 11)… Bộ Xây dựng cho biết sẽ ghi nhận và có ý kiến với các bộ, ngành chủ trì khi bổ sung, sửa đổi các quy định vừa nêu.
Việc chủ đầu tư có thể chọn cơ quan quản lý về xây dựng thẩm định sẽ dẫn đến tình
trạng tạo ra cơ chế xin cho, Bộ Xây dựng nhận định. (Ảnh: Huyền Châm)Bên cạnh đó, để giảm thiểu lợi ích nhóm, Hiệp hội kiến nghị giao cho Bộ Xây dựng hoặc Sở Xây dựng thẩm định phê duyệt thiết kế xây dựng công trình cấp 1 trên 20 tầng (kiến nghị số 8).
Theo Bộ Xây dựng, tình trạng cơ quan quản lý nhà nước về xây dựng không chủ động trong công tác thẩm định, tạo ra cơ chế xin cho sẽ xảy ra nếu chủ đầu tư có thể chọn cơ quan quản lý về xây dựng thẩm định. Hơn nữa, cơ quan thẩm định tại các tỉnh miền núi trong một số trường hợp không đáp ứng được yêu cầu về chất lượng công tác thẩm định đối với các công trình phức tạp, quy mô lớn.
Văn bản trả lời của Bộ Xây dựng nêu rõ: “Việc để cho các tổ chức tư vấn có giấy phép hành nghề thực hiện việc thẩm định thiết kế dễ dẫn đến tình trạng thông đồng trong quản lý chất lượng công trình xây dựng và cơ quan nhà nước không kiểm soát được chất lượng công trình ở bước thiết kế, trong một số trường hợp có sự thông đồng giữa công ty tư vấn thiết kế với công ty tư vấn thẩm định dẫn đến thất thoát lãng phí hoặc công trình không đảm bảo về an toàn và hiệu quả trong quá trình khai thác, sử dụng”.
Thực tế cho thấy, đã có trường hợp các công ty tư vấn không thống nhất được nội dung chất lượng hồ sơ thiết kế, từ đó dẫn đến tình trạng chậm tiến độ thực trong công tác thẩm định, Bộ Xây dựng cho hay.
HoREA kiến nghị miễn thủ tục xin cấp giấy phép xây dựng dự án, công trình đã có quy hoạch chi tiết 1/500 hoặc quy hoạch tổng thể mặt bằng đã được duyệt, đồng thời cho phép chủ đầu tư dự án được triển khai xây dựng trước phần móng, hầm công trình (kiến nghị số 9).
Đối với kiến nghị này, Bộ Xây dựng thông tin, trong quá trình rà soát, xây dựng dự án Luật bổ sung, sửa đổi một số điều của các Luật liên quan đến đầu tư kinh doanh, Bộ đã đề xuất bổ sung đối tượng công trình được miễn phép xây dựng, cụ thể: Công trình xây dựng thuộc dự án phát triển nhà ở, phát triển đô thị đã có quy hoạch chi tiết 1/500 được duyệt, được cơ quan chuyên môn về xây dựng thẩm định thiết kế kỹ thuật/thiết kế bản vẽ thi công. Song, Quốc hội chưa thông qua nội dụng này. Bộ Xây dựng sẽ tiếp tục đề xuất về quy định này trong quá trình rà soát tiếp theo.
Trong khi đó, đối với đề xuất thực hiện cấp giấy phép xây dựng theo giai đoạn đã được quy định tại Luật Xây dựng năm 2014. Khoản 4 điều 89 Luật Xây dựng năm 2014 quy định, công trình cấp 1 và cấp đặc biệt được cấp giấy phép xây dựng theo giai đoạn khi đã có thiết kế xây dựng được thẩm định theo quy định của luật này”. Thành phần hồ sơ được quy định tại Điều 9 Thông tư số 15 ngày 30/6/2016 của Bộ Xây dựng hướng dẫn về cấp giấy phép xây dựng.
Mặt khác, HoREA kiến nghị giao quyền cho UBND cấp tỉnh quyết định chủ trương đầu tư dự án xây dựng nhà ở có tổng mức đầu tư dưới 5000 tỷ đồng (kiến nghị số 10).
Bộ Xây dựng nhận định, không có sự mâu thuẫn giữa quy định của Luật đầu tư và quy định của Luật nhà ở về thẩm quyền quyết định, chấp thuận chủ trương đầu tư. Lý do là, Luật nhà ở và Luật Đầu tư đã phân biệt rõ phạm vi áp dụng. Cụ thể, trường hợp dự án nhà ở thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Đầu tư (5.000 tỷ đồng trở lên hoặc di dân tái định cư từ 10.000 dân trở lên tại miền núi) sẽ thực hiện theo Luật Đầu tư. Trong khi đó, các dự án nhà ở khác không thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Đầu tư sẽ thực hiện chấp thuận chủ trương đầu tư theo quy định của Luật nhà ở.
Khoản 4 Điều 9 của Nghị định số 99 đã căn cứ vào quy mô số lượng căn hộ hoặc quy mô sử dụng đất để quy định thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư. Đối với dự án có 2.500 căn trở lên (gồm dự án nhà ở xã hội (NOXH) hoặc dự án nhà ở thương mại giá thấp có tổng đầu tư thấp hơn 5.000 tỷ đồng), lúc này thẩm quyền chấp thuận đầu tư thuộc Thủ tướng Chính phủ do số lượng 2.500 căn hộ trở lên sẽ tương đương với một đơn vị hành chính cấp phường. Chính vì thế, việc quy định thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư dự án nhà ở theo quy định của pháp luật về đầu tư và pháp luật về nhà ở hiện nay là hợp lý.
Ngoài ra, HoREA cũng kiến nghị các Bộ Tài chính, Kế hoạch - Đầu tư, Bộ Xây dựng sớm trình Chính phủ bố trí nguồn tái cấp vốn từ ngân sách để thực hiện chính sách NOXH (gạch đầu dòng số 2, kiến nghị số 11).
Đối với vấn đề này, Bộ Xây dựng trả lời như sau: Theo quy định của pháp luật về nhà ở, Bộ Kế hoạch - Đầu tư có trách nhiệm bố trí nguồn vốn từ ngân sách để cấp bù lãi suất cho vay NOXH.
Trên thực tế, ngay sau khi Nghị định số 100 của Chính phủ được ban hành, Ngân hàng Nhà nước, Ngân hàng chính sách xã hội, Bộ Xây dựng đã lập kế hoạch và có nhiều văn bản báo cáo Thủ tướng, gửi Bộ Kế hoạch - Đầu tư để sớm bố trí nguồn vốn cho vay đối với NOXH. Cùng với đó, Thủ tướng Chính phủ cũng đã có nhiều văn bản yêu cầu Bộ Kế hoạch - Đầu tư sớm xem xét, báo cáo để thu xếp nguồn vốn cho vay.
Thủ tướng đã ban hành Chỉ thị số 03 ngày 25/1/2017 về việc đẩy mạnh phát triển NOXH. Theo chỉ thị này, Thủ tướng giao Bộ Kế hoạch - Đầu tư sớm báo cáo Chính phủ bổ sung chương trình NOXH vào danh mục các chương trình ưu tiên sử dụng nguồn vốn ngân sách Trung ương.
Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 30 ngày 7/3/2017 tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 2/2017. Cụ thể, Chính phủ giao Bộ Kế hoạch - Đầu tư phối hợp, chủ trì với Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính xác định mức bố trí chi để cấp bù chênh lệch, chấp nguồn vốn, phí quản lý cho Ngân hàng chính sách xã hội, cấp bù chênh lệch lãi suất cho các tổ chức tín dụng được Nhà nước chỉ định trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016 - 2020, thực hiện chính sách theo Nghị định số 100 trong 5 năm và đề xuất bổ sung các thủ tục pháp lý liên quan, tiến hành báo cáo Thủ tướng trong tháng 3/2017.
Văn bản số 102 ngày 26/4/2017 nêu rõ, Ủy ban thường vụ Quốc hội đã đồng ý bổ sung 2.000 tỷ đồng, trong đó dành một phần bổ sung cho chương trình hỗ trợ xây dựng nhà ở đối với người có công với cách mạng nếu còn thiếu. Số còn lại sẽ bổ sung cho Ngân hàng chính sách xã hội để thực hiện chính sách hỗ trợ xây dựng NOXH.
(Nhịp sống Kinh doanh)