Hỏi: Năm 1997, mảnh đất gia đình tôi đang ở được cấp sổ đỏ và đứng tên cha mẹ tôi. Hai anh đã lập gia đình, ra ở riêng trong khi tôi ở cùng cha mẹ và được nói miệng sẽ được hưởng thừa kế lô đất này.
Cha mẹ qua đời năm 2016, hai anh tôi muốn được chia đất. Vậy xin luật sư cho biết, liệu các anh có được quyền thừa kế ngôi nhà này?
Chân thành cảm ơn!
Nguyễn Văn Hưng
Lời nói miệng chia đất cho con có được coi là di chúc?(Ảnh minh họa, nguồn: Internet)
Trả lời:
Căn cứ theo thông tin mà bạn cung cấp, chúng tôi được biết, cha mẹ bạn cho vợ chồng bạn mảnh đất nói trên. Tuy nhiên, bạn chưa nói rõ bố mẹ bạn đã lập văn bản tặng cho mảnh đất này cho vợ chồng bạn chưa nên có thể chia thành 2 trường hợp như sau:
Một là, cha mẹ bạn không lập văn bản tặng cho quyền sử dụng đất:
Theo quy định tại Khoản 3 Điều 167 Luật đất đai năm 2013, hợp đồng chuyển nhượng, thế chấp, tặng cho, góp vốn bằng quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất phải được chứng thực hoặc công chứng, ngoại trừ trường hợp kinh doanh bất động sản quy định tại điểm b khoản này.
Vì vậy, trường hợp cha mẹ bạn chỉ tặng cho miệng và không lập văn bản tặng cho quyền sử dụng đất thì vợ chồng bạn sẽ không có quyền sử dụng đối với toàn bộ mảnh đất này. Mặt khác, cha mẹ bạn mất không để lại di chúc nên mảnh đất này được xác định là di sản thừa kế của cha mẹ bạn và sẽ được chia theo pháp luật cho những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất gồm chồng, vợ, mẹ đẻ, cha đẻ, mẹ nuôi, cha nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết (theo Khoản 1 Điều 651 Bộ luật dân sự năm 2015).
Theo đó, hai anh trai của bạn vẫn được hưởng di sản thừa kế là quyền sử dụng đất mà cha mẹ bạn để lại. Đối với trường hợp này, những người thuộc cùng hàng thừa kế sẽ được hưởng phần di sản bằng nhau.
Hai là, cha mẹ bạn đã lập văn bản tặng cho quyền sử dụng đất cho hai vợ chồng bạn (đã công chứng hoặc chứng thực):
Khoản 3 Điều 167 Luật đất đai năm 2013 quy định, hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất được công chứng hoặc chứng thực đã phát sinh giá trị pháp lý. Trường hợp có hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất, bạn có thể mang giấy tờ về quyền sử dụng đất và hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất đến Văn phòng đăng ký đất đai thuộc UBND cấp huyện nơi có đất để đăng ký đứng tên trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Trong trường hợp này, mảnh đất trên không phải là di sản thừa kế của cha mẹ bạn nên các anh của bạn sẽ không có quyền đòi chia mảnh đất này.
Luật sư, Thạc sĩ Phạm Thanh Bình
(Công ty Luật Bảo Ngọc, Hà Nội)
(Vnexpress)