Theo Báo cáo Việt Nam 2035 (do Chính phủ Việt Nam và Ngân hàng Thế giới thực hiện) vừa được công bố cho biết, việc quản lý và thực thi một số vấn đề mua bán quyền sử dụng đất tại Việt Nam còn nhiều bất cập, chủ yếu chưa dựa trên quan hệ cung - cầu hay nhu cầu thực sự của người dân và thực hiện theo cơ chế thị trường.
Báo cáo trên phân tích, thị trường mua bán quyền sử dụng đất hiện nay còn vắng bóng. Trên thực tế, gần như chưa có thị trường đất đai sơ cấp. Hiện thị trường chủ yếu do các cơ quan nhà nước vận hành thông qua các thủ tục hành chính thiếu thực tế và 'giá' quyền sử dụng đất được định đoạt không sát thị trường.
Còn thị trường thứ cấp được đánh giá là phát triển hơn song còn vấp phải nhiều trở ngại. Cụ thể, cơ chế thị trường còn ít được áp dụng trong việc chuyển đổi mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp, dẫn đến quy hoạch sử dụng đất của chính quyền địa phương quyết định mục đích sử dụng đất chứ chưa dựa trên quan hệ cung - cầu hoặc nhu cầu thực sự của người dân địa phương.
Hiện nay, tại Việt Nam việc mua bán quyền sử dụng đất còn nhiều bất cập.
(Ảnh minh họa).
Bên cạnh đó, người bán đất hiện nay thường là nông dân và họ ít có khả năng được đền bù một cách thoả đáng. Trong khi đó, lợi ích của việc chuyển nhượng lại chủ yếu rơi vào chính quyền địa phương và 'người mua' (người thường được mua với giá rẻ hơn giá thị trường thứ cấp).
Theo nhận định của các chuyên gia, cùng với quyền sở hữu tài sản chưa được quy định rõ ràng đã khuyến khích mô hình kinh doanh dựa trên quan hệ thân hữu. Mặt khác, việc mua bán đất đai chưa thực hiện theo cơ chế thị trường đúng nghĩa cũng làm giảm hiệu quả kinh doanh. Trong đó, người có quyền sử dụng đất muốn chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện hoạt động kinh tế có lợi hơn sẽ phải chịu chi phí hành chính rất cao, thông thường sẽ cao tới mức không thể chịu nổi, cộng với quy trình thì mất nhiều thời gian. Điều này sẽ làm méo mó quá trình đô thị hóa.
Trên cơ sở những phân tích trên, theo nhóm tác giả thực hiện báo cáo, trong thời gian tới, thị trường đất đai phát triển minh bạch và đầy đủ chức năng nên là một ưu tiên chính sách quan trọng và cấp thiết cần chú trọng.
(Cafeland)