Để nhận hàng loạt ưu đãi, hiện chủ đầu tư vẫn xin đầu tư xây dựng bằng được nhà ở xã hội (NOXH) xa trung tâm dù nhu cầu của thị trường không nhiều. Tuy nhiên, do giá bán cao hơn cả giá đất thổ cư nên nhiều dự án rơi vào cảnh ế hàng. Không bán được, chủ đầu tư lại xin chính quyền mua lại NOXH.
Nhiều dự án rơi vào tình trạng ế ẩm
Thực tế cho thấy, chỉ có NOXH gần trung tâm mới bán được hàng nhanh chóng. Trong khi đó, các nhiều dự án NOXH xa trung tâm, dù chủ đầu tư có bán cả năm vẫn không hết ế. Thế nhưng, không ít chủ đầu tư vẫn bằng mọi cách xin chuyển đổi dự án thương mại sang NOXH.
Chẳng hạn như dự án NOXH tại Kim Chung (Hoài Đức, Hà Nội) có chủ đầu tư là Công ty TNHH Bánh kẹo Thăng Long, tuy được hưởng hàng loạt ưu đãi như được miễn hàng chục tỷ đồng tiền đất; miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế VAT; được UBND cấp tỉnh hỗ trợ toàn bộ hoặc một phần kinh phí đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật… song vẫn vắng khách mua.
Dự án này được UBND TP Hà Nội (có văn bản số 370 ngày 11/3/2013) chấp thuận chủ trương điều chỉnh từ dự án thương mại sang NOXH, với giá bán hơn 14 triệu đồng/m2 trong khi đất thổ cư khu vực xung quanh chỉ ở mức 12 triệu đồng/m2. Hiện dự án vẫn đang tiếp nhận hồ sơ mua nhà đợt 4 với cả nghìn căn hộ chưa bán được. Quy mô dự án lên tới 1.496 căn nhưng danh sách người mua chủ đầu tư gửi lên Sở Xây dựng trong đợt mở bán thứ 3 chỉ có 6 người đăng ký.
Nhiều dự án NOXH xa trung tâm ở bán quanh năm nhưng vẫn ế ẩm.
Cùng cảnh ngộ, dự án NOXH tại Quốc Oai do CEO Group thực hiện cũng nhận được hàng loạt ưu đãi như được trả lại tiền đất đã đóng trước đó, miễn, giảm thuế VAT, được vay gói 30.000 tỷ đồng với lãi suất 5%... nhưng đến lần mở bán thứ 8 (lần mở bán gần đây nhất) giá bán gần 10 triệu đồng/m2, lượng người đăng ký mua căn hộ vẫn rất ít so với quy mô dự án. Số liệu thống kê của Sở Xây dựng Hà Nội cho thấy, sau khi dự án NOXH tại Quốc Oai bán đợt 7 vẫn còn 282 căn trên tổng số 432 căn hộ.
Trước tình trạng này, nhiều chủ đầu tư tìm mọi cách câu khách mua nhà bằng cách cho người mua hưởng hỗ trợ lãi suất 5% như gói 30.000 tỷ đồng, đơn cử là dự án NOXH The Vesta tại Phú Lãm, Hà Đông. Song, sự ưu đãi này cũng không cải thiện được tình hình bán hàng. Chủ đầu tư tung ra 542 căn hộ trong đợt mở bán đầu tiên của dự án vào tháng 7/2016, nhưng chỉ có 3 hồ sơ mua được gửi lên Sở Xây dựng Hà Nội.
Tuy ế ẩm nhưng chủ đầu tư vẫn rất lạc quan bởi trước đó tại Đà Nẵng, một chủ đầu tư không bán được NOXH, UBND thành phố đã mua mua lại để phân cho cán bộ, công chức trên địa bàn.
Cơ chế ưu đãi cần được thay đổi
Theo Phó Giám đốc Cty Địa ốc Đất lành, ông Nguyễn Văn Đực, để tăng nhanh nguồn cung nhà ở cho người thu nhập thấp phải thay đổi phương thức đầu tư NOXH hoàn toàn theo cơ chế thị trường. Nhà nước sẽ xóa bỏ các ưu đãi cho chủ đầu tư hiện nay và chỉ tập trung hỗ trợ trực tiếp cho người mua nhà. Theo đó, doanh nghiệp thực hiện đầu tư dự án NOXH giống như xây nhà ở thương mại nhưng phải dành 20 - 50% số căn hộ tùy theo từng dự án để xây nhà ở giá rẻ với diện tích 25-45m2/căn, sử dụng vật liệu thông thường, chất lượng đảm bảo an toàn cho người sử dụng.
Trong khi đó, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, GS Đặng Hùng Võ cho rằng, nếu không giải quyết tốt vấn đề quỹ đất, tình trạng thiếu hụt nhà ở cho người nghèo sẽ còn kéo dài. Trên thực tế, các dự án NOXH gần trung tâm dù giá cao hơn nhưng vẫn nhiều người mua, trong khi các dự án ở ngoại thành, giao thông, hạ tầng không thuận lợi thì dù có bán giá thấp cũng sẽ vẫn ế. Theo chuyên gia này: “Đã có quy định các dự án phát triển nhà ở thương mại rộng hơn 10 ha phải dành 20% quỹ đất làm NOXH, tuy nhiên do cơ quan chức năng quản lý chưa nghiêm nên chủ đầu tư thường tìm mọi cách trì hoãn thực hiện. Chủ đầu tư hoặc xin trả bằng tiền hoặc dành phần đất chưa giải phóng xong mặt bằng, khu đất xấu nhất để xây NOXH".
Chủ tịch Tổng Hội Xây dựng Việt Nam, ông Trần Ngọc Hùng đề xuất, cần ưu tiên làm NOXH khi xây dựng lại các khu chung cư cũ ở nội đô hoặc tại các khu đất sau khi di dời trụ sở, nhà máy tại Hà Nội và Tp.HCM. Khu di dời nhà máy, trụ sở cũng phải chuyển một phần sang đất xây dựng NOXH theo quy hoạch. Đồng thời, dự án chỉ phân phối cho người thu nhập thấp đang sống trong phường và lân cận, trong quận có dự án để không làm tăng mật độ dân số.
Theo Trưởng phòng Phát triển nhà (Sở Xây dựng Hà Nội), ông Vũ Ngọc Đạm, với cách tính hiện tại, chủ đầu tư xây dựng NOXH được hưởng 10% lợi nhuận nhưng được ưu đãi tiền thuế, đất. Tuy lợi nhuận thấp hơn nhà ở thương mại nhưng nhiều chủ đầu tư vẫn thích làm NOXH bởi nhu cầu nhà ở cao. TP Hà Nội hiện có 5 dự án NOXH được chuyển đổi từ nhà ở thương mại.
(Tiền phong Online)