Tại các thành phố lớn của Mỹ, rất nhiều BĐS hạng sang được mua bởi tiền của các công ty có trụ sở đặt tại nước ngoài. Thực trạng này khiến giới chức Mỹ lo lắng vì sẽ rất khó kiểm soát được nguồn tiền mua BĐS ở Mỹ có thực sự 'sạch' hay chỉ là lý do để ngụy trang cho hành vi rửa tiền 'bẩn'.
Sau vụ bê bối 'Hồ sơ Panama', người ta mới thấy rằng, không ít lần Hiệp hội Nhà báo Điều tra quốc tế (ICIJ, trụ sở chính tại Washinton, Mỹ) cảnh báo chính quyền các cấp ở Mỹ về tình trạng rửa tiền thông qua hình thức mua nhà đất, thậm chí chỉ mua BĐS hạng sang để rửa được nhiều tiền 'bẩn'. Tuy nhiên, dường như các cấp chính quyền ở Mỹ vẫn thờ ơ với mối quan ngại này.
Tới khi 'Hồ sơ Panama' được công bố, các nhà báo điều tra tiếp tục khẳng định giới chức ở các thành phố lớn của Mỹ đã 'nuôi dưỡng' cho hành vi rửa tiền này, khi đó chính quyền liên bang Mỹ mới bắt đầu lo ngại thị trường BĐS hạng sang ở Mỹ có thể trở thành cỗ máy rửa tiền cho giới 'siêu giàu' trên thế giới.
Điều tra của ICIJ cho hay, tại TP Miami, có tới hơn nửa (53%) giao dịch BĐS được thanh toán ngay khi ký hợp đồng mua bán trong năm 2015. Có tới 90% BĐS mới ở Miami được mua bằng tiền mặt. Chỉ riêng trong quý IV/2015, 58% giao dịch BĐS với tổng trị giá lên tới trên 3 triệu USD được thực hiện bởi các Công ty trách nhiệm hữu hạn.
Miami (Florida, Mỹ) được coi là địa điểm lý tưởng để tổ chức, cá nhân nước ngoài
đầu tư vào lĩnh vực BĐS hạng sang. (Nguồn ảnh: Getty Images/iStockphoto).
Theo điều tra của ICIJ, việc mua BĐS hạng sang ở Mỹ chưa bao giờ lại dễ dàng như thế. Cơ quan điều tra nà lấy dẫn chứng là trường hợp của Paulo Octavio Alves Pereira - cựu Chủ tịch TP Brasilia (Brazil), người đã bị buộc tội tham nhũng vào năm 2012. Song, trong thời gian từ khi bị nghi ngờ, cáo buộc rồi bị điều tra cho đến khi bị đưa ra xét xử và bị kết án thì Paulo Octavio Alves Pereira vẫn kịp tậu một căn hộ hạng sang nằm ngay sát bãi biển ở Miami với giá 2,95 triệu USD. Được biết, giao dịch mua bán được thực hiện bởi Công ty Isaias 21 Property (doanh nghiệp nước ngoài có chi nhánh đặt tại Miami) nhưng quản lý căn nhà sang trọng này lại thuộc về Công ty Mateus 5 International Holding (trụ sở tại quần đảo Vierges thuộc Anh). Người chủ sở hữu thực sự căn hộ hạng sang trên bãi biển Miami không ai khác chính là Paulo Octavio Alves Pereira.
Theo ICIJ, ví dụ này chỉ là phần nổi của tảng băng chìm rửa tiền. Phần đa các trường hợp muốn rửa tiền đều lựa chọn đối tác tin cậy để giảm thiểu rủi ro nhất và chọn địa điểm rửa tiền ít bị 'soi mói' nhất. Do đó, TP Miami ở miền Nam bang Florida luôn là điểm lựa chọn lý tưởng cho những người muốn rửa tiền. Lý do là, nơi đây chẳng ai buồn quan tâm xem họ làm thế nào để có được số tiền lớn như vậy đầu tư vào BĐS tại một trong những thị trường có giá BĐS cao nhất thế giới. Vì vậy, trung bình cứ 10 người mua BĐS ở Miami thông qua một công ty nước ngoài thì có đến một nửa số người liên quan đến bê bối trốn thuế, tham nhũng.
Tiểu bang Florida không phải là địa điểm duy nhất để rửa tiền thông qua đầu tư địa ốc. Thống kê cho thấy, từ tháng 4/2014 - 3/2015 đã có trên 104 tỷ USD được người nước ngoài đầu tư vào lĩnh vực nhà đất, trong đó nhiều nhất là người Trung Quốc, Ấn Độ, Canada, Anh và Mexico.
Tại New York (bang New York, Đông Bắc nước Mỹ), các căn hộ nằm ở gần Công viên Trung tâm (Central Park - công viên công cộng ở trung tâm Manhattan thuộc TP New York) thường được rao bán với cái giá cao ngất ngưởng, trong đó có những căn hộ siêu sang được bán với giá trên 100 triệu USD. Vậy nhưng, 100% những căn hộ siêu sang này đều đã được mua hết bởi các công ty nước ngoài có chi nhánh nằm rải rác ở một số bang của Mỹ như bang Nam Dakota, Nevada, Wyoming hoặc bang Delaware.
Vừa qua, chính quyền liên bang Mỹ đã mở cuộc điều tra về những chủ sở hữu thực sự của các căn hộ siêu sang ở New York. Kết quả điều tra ban đầu cho hay, chủ nhân thực sự của những căn hộ siêu sang đều là những chính trị gia, các tỷ phú có mối quan hệ thân thiết với các chính trị gia cao cấp ở nhiều quốc gia khác nhau như Nga, Malaysia, Brazil,...
Nhận thấy nguy cơ rửa tiền thông qua đầu tư BĐS hạng sang ngày càng tăng cao, mới đây, chính quyền Mỹ đã phải cấp tốc đưa ra quy định mới áp dụng cho 2 thành phố là New York và Miami. Cụ thể, tất cả các công ty nước ngoài có chi nhánh tại Mỹ khi mua BĐS có giá trị từ 3 triệu USD trở lên tại New York hoặc 1 triệu USD trở lên tại Miami buộc phải cung cấp hồ sơ cá nhân của những người sở hữu từ 25% trở lên số vốn của công ty nước ngoài đó cho chính quyền liên bang. Theo đó, quy định này nhằm 'hãm' lại tình trạng đầu cơ mà trên thực tế là hành vi rửa tiền thông qua hình thức đầu tư BĐS hạng sang, siêu sang trong bối cảnh phân khúc thị trường BĐS hạng trung và bình dân ở Mỹ đang có dấu hiệu sụt giảm, tháng 2/2016 đã giảm 1,1%.
Mặt khác, chính quyền liên bang Mỹ cũng yêu cầu các ngân hàng phải gỡ bỏ một phần bảo mật và cung cấp thông tin của các tổ chức, cá nhân sở hữu khối BĐS lớn tại Mỹ. Động thái này đây được cho là bước đi khởi đầu cho quá trình minh bạch hóa thị trường địa ốc ở Mỹ trong thời gian tới, nhất là ở phân khúc BĐS hạng sang.
Trưởng Ban Giám sát của Bộ Tài chính Mỹ, Jennifer Shasky Calvery bày tỏ: “Chúng tôi rất lo ngại dòng tiền bẩn sẽ chảy mạnh vào lĩnh vực BĐS hạng sang. Nhằm minh bạch hóa thị trường địa ốc ở Mỹ, việc đầu tiên là minh bạch hóa người chủ sở hữu đích thực của khối BĐS đó. Vì vậy, chính quyền liên bang sẽ tiếp tục điều tra vào những giao dịch mua bán BĐS bằng tiền mặt hoặc những giao dịch do các doanh nghiệp nước ngoài thực hiện.
Mọi dữ liệu, thông tin có được từ các cuộc điều tra sẽ được lưu trữ tại ngân hàng dữ liệu liên bang để tiện cho việc kiểm soát dòng tiền chảy vào lĩnh vực BĐS ở Mỹ sau này”.
Địa ốc Anh cũng là cỗ máy rửa tiền
Thời báo Tài chính ở Anh thống kê, trên 122 tỷ bảng Anh đầu tư vào lĩnh vực BĐS tại Anh được thực hiện bởi các công ty nước ngoài.
Phần lớn các doanh nghiệp này đều đặt trụ sở tại các 'thiên đường về thuế', 2/3 số công ty có trụ sở tại quần đảo Vierges và quần đảo Anglo - Normandes (thuộc Anh). Điều đáng nói là, 2/3 số tiền trên được đầu tư tại Thủ đô London.
Kết quả điều tra của Thời báo Tài chính Anh cho biết, có 3 nguyên nhân chính để các công ty nước ngoài đầu tư BĐS tại Anh.
Một là, để trốn thuế. Các doanh nghiệp này được đặt tại các 'thiên đường về thuế' nên không chịu ràng buộc bởi luật thuế và tài chính của Anh.
Hai là, để rửa tiền. Công ty ngoại sẽ giúp cho các cá nhân, tổ chức dễ dàng rửa tiền bẩn (hoạt động tội phạm, biển thủ, tham nhũng,…) thông qua đầu tư BĐS tại Anh mà không lo bị truy tìm bởi danh tính của họ được giữ bí mật tuyệt đối, tất cả các giao dịch đều do các công ty 'bình phong' thực hiện. Phần lớn các cá nhân được các doanh nghiệp này giúp đỡ đều là quan chức cấp cao hoặc tỷ phú ở những quốc gia và vùng lãnh thổ giàu tài nguyên thiên nhiên hoặc mới phát triển.
Ba là, để tránh bị truy cứu hình sự. Không ít tổ chức, cá nhân đã thông qua các công ty đặt tại các 'thiên đường về thuế' vừa để rửa được tiền bẩn vừa để tránh bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Vì khi bị phát hiện chỉ có các công ty bình phong đứng ra hứng chịu, chắc chắn khi đó các công ty này sẽ bỗng dưng biến mất một cách bí ẩn, rất khó truy tìm do chính quyền của các thiên đường về thuế luôn bưng bít mọi thông tin liên quan đến các doanh nghiệp này.
(Thanh tra)