Nhiều doanh nghiệp địa ốc xin trả lại nhà ở xã hội (NOXH) khi gói tín dụng hỗ trợ 30 nghìn tỷ đồng đã chốt sổ và ưu đãi lãi suất không còn.
Nhà ở xã hội bị "tắc"
Theo Chủ tịch HĐQT Công ty địa ốc Hoàng Quân, ông Trương Anh Tuấn, kế hoạch của ty là triển khai hơn 20 dự án NOXH trên cả nước nhưng do không còn gói tín dụng nào hỗ trợ cho doanh nghiệp và người mua nhà nên tiến độ các dự án bị hoãn lại. Do thiếu tiền xây dựng, không ít dự án đã chậm bàn giao căn hộ rất lâu so với cam kết trong hợp đồng. Để có thể tiếp tục triển khai công trình, doanh nghiệp phải đi vay vốn theo lãi suất thương mại và huy động vốn từ thị trường chứng khoán cộng cũng như sử dụng một phần vốn tự có. Tuy nhiên, hầu hết các dự án NOXH của công ty đều bị chậm tiến độ.
Vừa qua, một dự án NOXH dự kiến khởi công tại quận Bình Tân (Tp.HCM) đã bị hủy bỏ bởi Công ty HT. Đồng thời, doanh nghiệp này đã chuyển một dự án khác sang đất nền. Nguyên nhân là, sau khi kết thúc gói tín dụng 30 nghìn tỷ đồng, hiện Chính phủ vẫn chưa có một gói hỗ trợ nào mới, trong khi các nguồn vốn hỗ trợ doanh nghiệp và người dân thuê mua, mua NOXH vẫn chưa có. Đại diện Công ty HT lý giải: "Dự án NOXH sẽ được miễn tiền sử dụng đất, chỉ đóng 5% thuế VAT, 10% thuế thu nhập doanh nghiệp nên giá sẽ rẻ hơn so với nhà thương mại. Song, người mua nhà không được hỗ trợ gì cộng với các quy định quá khắt khe trong việc xét duyệt dự án, hạn chế đối tượng mua... nên làm NOXH sẽ 'chua' hơn nhiều so với làm nhà ở thương mại”. Theo vị này, NOXH vốn đã kén khách mua, nay không còn hỗ trợ tài chính cho người thuê mua, mua nên càng thêm khó khăn. Thế nên, thời điểm này, công ty chuyển sang làm nhà thương mại khi nhu cầu về nhà ở giá rẻ vẫn rất lớn.
Do thiếu vốn nên nhiều dự án NOXH chậm tiến độ.Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà ở và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng), ông Vũ Văn Phấn cho hay, theo Văn bản số 102 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội ngày 26/4/2017, sẽ bố trí 2.000 tỷ đồng cho chương trình hỗ trợ xây dựng nhà ở đối với người có công với cách mạng và NOXH theo Nghị định 100/2015. Trong đó, NOXH được khoảng 1.160 tỷ đồng thông qua Ngân hàng Chính sách xã hội cho người dân thuê mua, mua NOXH và cải tạo nhà ở, không cho doanh nghiệp vay. Bên cạnh đó, Ngân hàng Chính sách xã hội sẽ huy động được khoản tiền tương đương, cộng lại khoảng 2.320 tỷ đồng. Do vậy, nguồn vốn rất thấp, không đủ đáp ứng nhu cầu. Theo ông Phấn: “Chính vì không có nguồn vốn tiếp gói 30 nghìn tỷ đồng nên nhiều doanh nghiệp muốn trả lại dự án. Hiện Bộ Xây dựng đang kiến nghị có thêm nguồn vốn để hỗ trợ cho doanh nghiệp và người dân vay thuê mua, mua NOXH”.
Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản đã thừa nhận có doanh nghiệp xin trả lại dự án NOXH tại hội thảo “Giải pháp thúc đẩy tăng trưởng bất động sản cuối năm 2017” vừa được tổ chức bởi báo Thanh Niên.
Chưa ai được vay vốn theo chính sách mới
Lãnh đạo một doanh nghiệp địa ốc cho biết, các dự án đều phải dành 20% quỹ đất phát triển NOXH theo quy định hiện hành. Đồng thời, luật mới cũng rất thoáng trong việc này, doanh nghiệp có thể đóng bằng tiền, căn hộ hoặc quỹ đất. Trong thời gian qua, hầu hết các doanh nghiệp đã chọn phương án đóng tiền. Vị này đặt vấn đề: "Số tiền này sử dụng như thế nào? Vì sao không dùng làm một quỹ riêng để hỗ trợ lại người mua NOXH hoặc các doanh nghiệp phát triển các dự án NOXH theo như đúng mục đích của nó?".
Trong khi đó, theo Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Tp.HCM (HoREA), ông Lê Hoàng Châu, cần quản lý và sử dụng hiệu quả quỹ đất NOXH. Thay vì sử dụng vào mục đích khác, nguồn tiền thu được này sẽ đầu tư vào các dự án phát triển NOXH theo quy hoạch của địa phương. Chủ tịch HoREA cho biết, luật Nhà ở quy định các nguồn vốn phát triển NOXH để cho thuê mua, mua trong đó có vốn hỗ trợ phát triển chính thức, vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ có thể hiểu là bao gồm cả các nguồn vốn viện trợ, vốn ODA của nước ngoài. Tuy nhiên, hiện vẫn chưa có cơ chế hướng dẫn thực hiện. Nguồn vốn này sẽ tạo điều kiện phát triển NOXH với quy mô lớn hơn và tiến độ dự án nhanh hơn. Do đó, Bộ Tài chính cần có cơ chế bảo lãnh các nguồn vay ODA để phát triển NOXH của các tỉnh, thành phố khi có nhu cầu này.
Lãnh đạo HoREA đề xuất: “Luật Nhà ở 2014 có hiệu lực từ ngày 1/7/2015 cho đến nay, các bộ chưa báo cáo, đề xuất Chính phủ nguồn tái cấp vốn từ ngân sách để thực hiện chính sách NOXH. Thực tế cho đến nay chưa có cá nhân nào được vay ưu đãi để thuê mua, mua NOXH theo chính sách mới, chủ đầu tư cũng không được vay ưu đãi. Vì vậy, các bộ ngành cần đề xuất giải pháp về vốn cho NOXH”.
Giám đốc Sở Xây dựng Tp.HCM, ông Trần Trọng Tuấn cho biết, gói tín dụng 30 nghìn tỷ đồng chỉ là tạm thời, mục đích là tạo cú hích cho thị trường, đồng thời là vốn “mồi” chương trình phát triển NOXH. Gói tín dụng này không thể duy trì mãi được nên về lâu dài cần thực thi các luật đã có, đặc biệt là quỹ tín dụng nhà ở để hỗ trợ chương trình. Theo ông Tuấn: “Cốt lõi vẫn là tiền, đã có cơ chế rồi, chỉ cần tổ chức thực thi các chính sách như Nghị định 101/2015 hay luật Nhà ở là chương trình phát triển NOXH sẽ chạy tốt. Đây là giải pháp căn cơ, bền vững, chứ không phải chỉ có các gói tạm thời”.
(Thanh Niên Online)