Vì tính toán chưa sát với thực tế, tăng khối lượng dự án, lạm phát, trượt giá... khiến tổng vốn đầu tư 3 tuyến metro của Tp.HCM bị đội vốn khoảng 60 nghìn tỷ đồng so với ban đầu.
Vừa qua, trong báo cáo khẩn đã gửi UBND Tp.HCM, theo Ban quản lý Đường sắt đô thị TP, tuyến metro 1, metro 2 và tuyến metro 5 đều đội vốn.
Theo đó, tuyến metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) có chiều dài gần 20km, với tổng mức đầu tư được duyệt vào năm 2007 là trên 17.300 tỷ đồng (trên 1,09 tỷ USD). Tổng mức đầu tư dự án này vào 4 năm sau được điều chỉnh lên trên 47.300 tỷ đồng (trên 2,49 tỉ USD), con số này tăng 30 nghìn tỷ đồng (87% so với ban đầu).
Ban quản lý Đường sắt đô thị TP cho rằng, nguyên nhân tăng là do biến động giá nguyên - nhiên liệu và việc tăng lương tối thiểu từ năm 2006 đến 2009; còn khối lượng dự án nhằm đem lại hiệu quả đầu tư và khai thác cao hơn cho dự án (đầu tư cho đầu máy, trang thiết bị nhà ga, toa xe, áp dụng các trang thiết bị tiên tiến...) cũng tăng. Mặt khác, việc cập nhật tỷ giá Yên Nhật và Việt Nam Đồng và tỷ lệ tính toán các chi phí dự phòng, rủi ro trượt giá cập nhật theo quy định mới cũng khiến tổng mức đầu tư gia tăng.
Tuyến metro số 1 đội vốn tới 30 nghìn tỷ đồng.
Tuyến metro số 2 (Bến Thành - Tham Lương) có chiều dài trên11km, tổng mức đầu tư được duyệt vào năm 2010 là trên 26.100 tỷ đồng (trên 1,3 tỉ USD). Tổng mức đầu tư của dự án hiện tại được cập nhật vào khoảng 40 nghìn tỷ đồng (trên 2 tỉ USD), tức tăng khoảng 14 nghìn tỷ đồng (51% so với ban đầu). Theo Ban quản lý đường sắt đô thị TP, lý do khiến vốn tăng là bởi trượt giá và lạm phát trong 5 năm (từ 2010-2015), nguyên vật liệu và tiền lương làm tăng gần 240 triệu, trên 460 triệu USD tăng do tối ưu hóa thiết kế và bổ sung khối lượng như thiết kế ga ngầm có ga dài hơn, tường dày hơn, bổ sung giao cắt với các tuyến metro khác, hay xử lý nền đất yếu tại khu vực nhà ga ngầm và giữa các đường hầm...
Bên cạnh đó, việc thay đổi tỷ giá giữa tiền Việt Nam với USD và EURO cũng khiến tổng vốn tăng đáng kế. Thứ nữa, các thủ tục giữa Việt Nam và nhà tài trợ thường xuyên thay đổi làm chậm trễ tiến độ dự án, chi phí cho các tư vấn cũng phát sinh, tăng chi phí do lạm phát, trượt giá,...
Tuyến metro số 2 đội vốn tới 14 nghìn tỷ đồng.
Trong khi đó, tuyến metro số 5 giai đoạn 1 dài gần 9km (ngã tư Bảy Hiền - Cầu Sài Gòn) có số vốn khi đăng ký danh mục dự án ODA chỉ ước khoảng 833 triệu EURO vào năm 2011. Thế nhưng, tính đến nay tổng mức đầu tư dự án này ước khoảng trên 1,5 tỉ EURO. Ban quản lý đường sắt đô thị TP lý giải, nguyên nhân làm thay đổi tổng mức đầu tư của tuyến metro số 5 giai đoạn 1 là do tính toán lại khối lượng toàn bộ dự án và phát sinh tăng do yếu tốt trượt giá từ năm 2010-2014 của hai loại tiền EURO và Việt Nam đồng; mặt khác bổ sung 5% chi phí quản lý dự án, chi phí tư vấn xây dựng theo quy định mới bổ sung 7%. Chưa hết, do bổ sung lãi vay vào tổng mức đầu tư cũng khiến dự án đội vốn.
Ban quản lý đường sắt đô thị Tp.HCM cho rằng, các dự án metro đội vốn là do chủ đầu tư, tư vấn lập dự án và tư vấn thẩm tra trong nước chưa có kinh nghiệm dẫn đến tính toán chưa sát thực tế, chưa đối chiếu, tham khảo, so sánh với suất đầu tư của các dự án quốc tế khác. Thêm nữa, các chi phí về giải phóng mặt bằng, xây dựng, quản lý dự án tính theo quy định trong nước nên rất thấp; cùng đó các dự án chậm triển khai nên chịu ảnh hưởng của lạm phát, trượt giá.
(Người lao động)