Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc vừa duyệt Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam giai đoạn 2016 - 2020. Theo đó, tỷ trọng tiền mặt trên tổng phương tiện thanh toán ở mức thấp hơn 10% là mục tiêu đến cuối năm 2020.
Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt giai đoạn 2016 - 2020 vừa được
Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Nhằm đạt được mục tiêu đã đề ra, Chính phủ sẽ nghiên cứu rà soát, sửa đổi, bổ sung các văn bản quy định về việc mở và sử dụng tài khoản thanh toán; bổ sung quy định các cá nhân, tổ chức có hoạt động kinh doanh phải mở tài khoản thanh toán tại các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán để thực hiện các giao dịch thanh toán.
Bên cạnh đó, sẽ nghiên cứu ban hành quy định giao dịch mua bán bất động sản (BĐS) và những tài sản có giá trị lớn (xe máy, ô tô, tàu thuyền,…) không dùng tiền mặt khi thanh toán.
Một số chuyên gia nhận định, dự thảo Nghị định về thanh toán tiền mặt có nhiều điểm có lợi như sẽ “nắn” dòng tiền lưu thông vào hệ thống ngân hàng, qua đó có thể kiểm soát tốt hơn hoạt động rửa tiền trong nền kinh tế. Các chuyên gia này cũng cho biết thêm, từ lâu, nhiều nước trên thế giới đã áp dụng việc hạn chế tiền mặt lưu thông trên thị trường.
Về hoạt động giao dịch BĐS, Chủ tịch Hiệp hội BĐS Tp.HCM (HoREA), ông Lê Hoàng Châu thông tin, từ nhiều năm trước Chính phủ và Bộ Xây dựng đã có những quy định về điều này vì Việt Nam đã ký Công ước Phòng chống rửa tiền của Liên Hiệp Quốc để chặn đứng dòng tiền "đen" trên thị trường. Trong khi đó, bất động sản là một đối tượng lớn trong đó. Vì vậy, nếu được thực thi Nghị định này một cách đồng bộ, chặt chẽ sẽ giúp cho thị trường nhà đất Việt Nam tiệm cận với sự minh bạch trong thời gian tới.
Theo Chủ tịch HoREA, thị trường địa ốc đã từng chứng kiến nhiều người chở cả xe tải tiền hoặc bao tải tiền đến mua nhà trong những năm 2010 - 2012, sau đó bán lại hưởng chênh lệch rất lớn. Song, khi Nghị định này được thực thi sẽ "khai tử" các trường hợp giao dịch bằng tiền mặt cũng như tạo sự minh bạch cho các bên liên quan và Nhà nước sẽ kiểm soát tốt những biến động về giao dịch nếu quá lớn.
Thế nhưng, ông Lê Hoàng Châu cho rằng, thói quen của phần lớn người dân là cất giữ tiền mặt trong nhà, thanh toán mọi thứ bằng tiền mặt chứ không muốn mất thời gian thực hiện các thủ tục tại ngân hàng. "Trước mắt, Nghị định này sẽ giúp loại bỏ các dạng rửa tiền trên thị trường nhà đất và sẽ tác động không nhỏ đến giao dịch lẫn sức mua do tâm lý e ngại chuyển tiền qua ngân hàng của nhiều người dân. Theo đó, người mua nhà sẽ tìm những phương thức chuyển đổi thích hợp", lãnh đạo HoREA đánh giá.
Theo chuyên gia tài chính kinh tế Đinh Thế Hiển, việc này phải thực hiện từ rất lâu vì Bộ Tài Chính cũng đã có quy định những giao dịch lớn phải thông qua hệ thống ngân hàng chứ không được dùng tiền mặt.
Hiện nay, người dân cũng quá quen thuộc với việc sử dụng ngân hàng, ai cũng có tài khoản để thực hiện mọi giao dịch.
Hơn nữa, giao dịch BĐS lại thuộc loại giao dịch lớn, có liên quan đến vấn đề pháp lý nên khi thanh toán không sử dụng tiền mặt sẽ giúp cho thị trường minh bạch, rủi ro trong mua bán nhà đất cũng được giảm thiểu.
Trong khi đó, nhiều doanh nghiệp bày tỏ, ngoài những mặt được của dự thảo Nghị định, vẫn có nhiều bất cập và cần phải bổ sung. Chẳng hạn như, với hợp đồng mua bán hàng hóa quy định thanh toán bằng USD nhưng có ngân hàng lại yêu cầu chuyển khoản bằng Việt Nam đồng.
Ví dụ, nếu bên A muốn chuyển khoản cho bên B thì phải đổi USD sang tiền Việt để nộp cho ngân hàng, do đó sẽ bị thiệt vì chênh lệch tỷ giá. Hơn nữa, khi bên B chuyển trả bằng tiền Việt thì bên A lại thiệt thêm lần nữa.
Dưới góc độ doanh nghiệp kinh doanh BĐS, Phó Giám đốc Công ty Địa ốc Đất Lành, ông Nguyễn Văn Đực bày tỏ băn khoăn trước đề xuất mua bán nhà đất phải giao dịch qua ngân hàng. Ông Đực cho rằng, điều này sẽ khiến người mua nhà bỗng dưng mất thêm khoản phí giao dịch.
Vị này cho biết: "Ngân hàng thu được một khoản phí trong khi doanh nghiệp kinh doanh BĐS khi nợ ngân hàng một ngày thì bị phạt còn khi ngân hàng vì lý do trục trặc mà chậm trả cho doanh nghiệp tiền giao dịch đến 1 tuần thì không bị ai phạt cả. Mọi điều lợi đều thuộc về ngân hàng".
(Thời đại)