Tại một số quận, huyện vùng ven Tp.HCM (quận 9, 12, Nhà Bè, Hóc Môn...), tình trạng xây dựng và mua bán nhà chung giấy đang nở rộ. Thậm chí, có trường hợp không chỉ 2-3 người mà là cả 10 người cùng đứng tên chung một giấy đỏ.
Nhà chung giấy giá cao vẫn hút khách
Phóng viên trong vai người đi tìm mua nhà được môi giới tên T. dẫn tới 1 dự án giấy chung quy mô khá lớn gần đường Tô Ngọc Vân (phường Thạnh Xuân, quận 12). Những căn nhà nơi đây có diện tích khoảng 20-30m2, kết cấu 1 trệt 2 lầu nằm sát nhau có lối đi chung rộng 3-4m.
Đây là dự án của một công ty và những căn nhà đã được bán gần hết. Môi giới báo giá căn rộng 3,6x8m là 1,6 tỷ đồng, nếu gồm cả nội thất thì 1,8 tỷ đồng/căn.
Nhằm thuyết phục khách mua, môi giới tên T. cho hay: “Có 11 người đứng tên trên giấy hồng. Nếu anh mua thì công ty sẽ công chứng sang tên cho anh đứng trên giấy luôn. Mỗi người được cấp một giấy nên anh cứ yên tâm".
Theo T., dạng nhà này có 2 hình thức bán. Một là, ra công chứng sang tên nhưng "phải gọi 10 người đứng tên chung cùng ký đồng ý bán". Hai là, bán giấy tay có công chứng lập vi bằng thì không cần 10 người còn lại ký, thêm bộ giấy tờ tay.
Nhân viên này nói thêm: "Anh cứ ủy quyền cho công ty mua bán bởi theo hợp đồng quy định thì 10 người đứng chung giấy đều phải có trách nhiệm ký tên khi có một người muốn bán nhà".
Một khu nhà chung giấy khác tọa lạc gần đó cũng đang được rao bán. Mức giá của mỗi căn nhà rộng 16-20m2 là 1,2-1,4 tỷ đồng, với khoảng 5-6 người chung giấy.
Ông Nguyễn Minh, giám đốc một công ty bất động sản tại Tp.HCM cho biết, nhà chung giấy thường được xây hoàn thiện, khách mua có thể dọn vào ở ngay. Trên thực tế, nhiều người không đủ khả năng mua nhà giấy riêng. Dù là giấy chung nhưng được cầm giấy họ vẫn thấy an tâm hơn. Thế nhưng, dạng nhà này tính ra không hề rẻ bởi mỗi m2 có giá từ 50-70 triệu đồng.
Nở rộ tình trạng mua bán nhà chung giấy tại một số huyện, quận vùng ven Tp.HCM.
(Ảnh: Q.Huy)
Người mua đối mặt với nhiều hệ lụy về sau
Theo Luật sư Huỳnh Đức Hữu (Đoàn Luật sư Tp.HCM), tuy dạng nhà chung giấy là lách luật nhưng không thể từ chối cấp phép. Lý do là, luật cho phép đồng sở hữu và không giới hạn bao nhiêu người được cùng đứng tên trên giấy đỏ. Đồng thời, Luật Xây dựng cùng các văn bản liên quan không giới hạn một căn nhà được phép xây diện tích bao nhiêu, gồm mấy phòng nên không thể không cấp phép xây dựng. Tuy vậy, nếu quản lý chặt thanh tra xây dựng hậu hoàn công thì vẫn có thể không công nhận hoàn công cho kiểu nhà này.
Ông Hữu cho biết, là tài sản chung nên nhà chung giấy muốn bán phải được tất cả người đứng tên đồng ý. Nhà chung giấy không thể bán được nếu 1 trong 10 người đứng tên chung không đồng ý. Vì thế, nhiều người buộc phải bán giấy tay trên một tài sản hợp pháp. Song, đây là giao dịch trái luật. Nhà có chủ quyền phải ra công chứng sang tên nên nếu bán giấy tay là sai luật. Với giao dịch này, người mua sau sẽ chịu thiệt hại.
Rủi ro pháp lý và nợ nần mà một người chung giấy gặp phải là hệ lụy lớn khác. Ví dụ, trường hợp người này bị chủ nợ kiện ra tòa, mất khả năng trả nợ, thi hành án chặn lại thì các chủ sở hữu còn lại cũng bị vạ lây bởi không thể bán nhà.
Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội BĐS Tp.HCM (HoREA), dạng nhà chung giấy ở các huyện, quận vùng ven Tp.HCM có hai cái chung quan trọng là chung giấy đỏ và chung giấy phép xây dựng. Trong khi đó, theo Quyết định 60/2017 của UBND Tp.HCM thì với diện tích nhỏ như vậy sẽ không đủ điều kiện tách thửa.
Chủ tịch HoREA cho rằng, khi mua nhà chung giấy, người mua sẽ bị hạn chế các quyền của chủ sở hữu. Việc thế chấp hay giải chấp đều gặp khó. Mua nhà chung giấy để ở đã phiền mà mua để kinh doanh thì cứ 1-2 tháng lại giao dịch, những người đứng chung giấy không dễ dàng chịu ký văn bản chấp thuận.
Điều quan trọng là, nhà chung giấy là nhà xây trái phép, mua bán giấy tay. Người mua sẽ phải gánh chịu mọi thiệt thòi khi xảy ra sự cố.
Luật sư Hữu cảnh báo thêm: "Một rủi ro rất lớn nữa cho các dãy nhà chung giấy là vấn đề phòng cháy chữa cháy sẽ không đảm bảo an toàn bởi mật độ người ở quá đông trên một diện tích nhỏ".
(Pháp Luật Tp.HCM Online)