Thị trường BĐS có rất nhiều mảng phân khúc. Tuy nhiên, đội ngũ môi giới lại chỉ "sống" được nhờ loại hình căn hộ chung cư mà ít thực hiện được vài trò của mình với loại hình nhà đất thổ cư, mặc dù nguồn cung và sức cầu của loại hình BĐS này vẫn luôn cao.
Theo thông lệ, khi một giao dịch thành công trên loại hình nhà đất thổ cư, ngoài khoản hoa hồng theo tỉ lệ nhất định quy định trong hợp đồng, nhân viên môi giới thường có thêm khoản tiền “lộc” (tùy vào mức hào phóng của chủ nhà có thể lên tới vài chục tới cả trăm triệu đồng. Tuy nhiên, đáng tiếc, khâu môi giới đang dần bị tối giản trong các giao dịch của loại hình BĐS này.
Cắt cầu, mối lo muôn thuở của nhân viên môi giới
Dù là một nhân viên của sàn giao dịch BĐS đủ tư cách pháp nhân lẫn thương hiệu, hay chỉ là nhân viên môi giới tự do, hoạt động theo thời vụ thì bài học xuyên xuốt khi bước chân vào nghề luôn là: phải bảo đảm thông suốt cung - cầu và chắc chắn về hoa hồng được hưởng sau mỗi thương vụ.
Với phân khúc căn hộ chung cư hay đất nền dự án, nhân viên môi giới thường không quá lo lắng về chuyện "phần trăm" theo hợp đồng. Nhất là thời điểm hiện tại, khi lượng hàng hóa cho lực lượng trung gian có thể liên hệ với người mua ngày càng đa dạng.
Đại diện của một số sàn giao dịch BĐS đặt tại khu Trung Yên - Trung Kính cho biết, chỉ cần chịu khó chăm khách, thương thuyết giá chào bán/chào thuê sản phẩm chung cư, là đảm bảo có thể "sống khỏe".
Thông thường, khách hàng hiểu biết một, thì nhân viên môi giới (nhất là những cá nhân có “thâm niên” lẫn kinh nghiệm đầu tư dự án) cũng am tường pháp lý, công cụ tài chính hơn. Có một thự tế là tại Hà Nội, chưa từng xảy ra chuyện môi giới kiện chủ BĐS “quỵt” tiền hoa hồng theo cam kết. Tuy nhiên, với loại hình nhà đất thổ cư thì lại khác, rất nhiều môi giới đã từng bị “gạt” khỏi thương vụ mà họ khổ công “chăm bẵm” ròng rã nhiều tháng trời.
Nguyên nhân để xảy ra tình trạng này là do, dạng sản phẩm này có giá thành cao, thanh khoản tốt, vấn đề về pháp lý thường luôn được đảm bảo. Tâm lý chung của cả chủ đất lẫn người mua đều không muốn mất khoản tiền "chỉ trỏ" cho môi giới nên sẵn sàng thỏa thuận với nhau và cắt cầu môi giới.
Nhiều chủ nhà tự trưng biển quảng cáo bán BĐS mà không cần qua môi giới
Đấy là chưa kể đến một rủi ro khác, do cạnh tranh cao nên khi có nguồn hàng "chất lượng cao" (vị trí tốt, hạ tầng tốt, an ninh tốt, giá hợp lý) thì cũng rất dễ bị đồng nghiệp khác "hớt tay trên".
Câu chuyện của chị Lan Anh, một nhà đầu tư mới nổi sau gần 5 năm đi làm môi giới đất thổ cư, đất nông nghiệp dịch vụ tại phía Đông Hà Nội là một ví dụ.
Đầu năm 2013, chủ nhân căn thổ cư 40m2, xây 3 tầng ở Trung Văn (Từ Liêm) “đặt hàng” chị làm môi giới khách mua với giá 2,4 tỉ đồng. Khoản tiền hoa hồng được chủ nhà hứa hẹn lên tới 2% (48 triệu đồng). Sau 6 tháng cật lực tìm kiếm, cuối cùng chị đã tìm được khách mua ngôi nhà này. Tuy nhiên, tới lúc 3 bên gặp nhau trao đổi tại căn nhà rao bán, chủ nhà và người mua đều đồng loạt từ chối giao dịch để gạt chị ra ngoài. Sau này, chị được biết họ đã liên lạc qua điện thoại và mua đứt bán đoạn ngay sau khi gặp mặt chừng 1 tháng.
Môi giới tên Toàn Thắng (Đống Đa) cũng chia sẻ câu chuyện của mình, khách yêu cầu mua thổ cư trong quận Hà Đông, diện tích trên 40m2, giá cả không quan trọng và nếu anh tìm dược nhà có hướng Tây tứ trạch thì sẽ chi thêm tiền bồi dưỡng 50 triệu đồng. Sau 3 tháng lùng sục khắp nơi, Thắng tìm được nhà “đủ điều kiện”. Thế nhưng, đồng nghiệp làm cùng sàn với anh đã nhanh tay "hớt tay trên" với lời đề nghị chỉ lấy phần trăm, không cần tiền "boa" của khách.
Chủ nhà tự quảng cáo, tha hồ tiết kiệm
Nhà đất thổ cư ngày càng ít nhân lực môi giới tham gia. Các chủ nhà thường truyên tai nhau và tự bao giờ đã trở thành thành kiến với đội ngũ trung gian, môi giới. Nhiều cá nhân làm nghề dịch vụ địa ốc đã “cạch” hẳn món hàng thổ cư vì nỗi lo bị cắt cầu, thậm chí có trường hợp bị chủ nhà “dằn mặt” vì đòi hoa hồng quá dai dẳng.
Tuy nhiên, nhìn nhận một cách khách quan, có thể hiểu được tại sao chủ sở hữu BĐS cần bán hoặc người săn tìm cơ hội thổ cư tại Hà Nội lại loại bỏ yếu tố trung gian trong giao dịch.
Đầu tiên phải kể tới sự vào cuộc có phần “quá đà” của truyền thông đại chúng khi phản ánh sự méo mó xuất hiện trên thị trường địa ốc liên quan tới kinh doanh dịch vụ BĐS. Dẫu rằng, các ý kiến đưa ra đều đánh giá vai trò nhà quản lý, cơ quan hoạch định và hướng dẫn thực thi chính sách điều hành trong bức tranh môi giới. Thế nhưng, dư luận vẫn nhìn các cá nhân hành nghề môi giới với cái nhìn thiếu thiện cảm.
Từ cái nhìn có tính chủ quan như vậy, nhiều chủ nhà đất thổ cư trên địa bàn Hà Nội đã không ngại đầu tư công sức, thời gian để tự quảng cáo cho tài sản cần giao dịch. Công cụ đang được các chủ sở hữu BĐS khai thác triệt để hiện nay là Internet. Người bán thường đăng tin trên web với lời chú thích “miễn trung gian”. Các tờ báo giấy, rao vặt cũng được “phủ kín” thông tin BĐS chính chủ kèm theo số điện thoại, địa chỉ cụ thể.
Mới đây, các gia chủ còn sử dụng phương thức quảng cáo thuộc loại “cổ điển” nhất trong giới marketing bán hàng, đó là treo băng rôn, phướn trên cành cây, cột điện.
Ông Đăng, người đang muốn bán căn nhà 50m2 mặt ngõ lớn tại phường Khương Đình, cho biết: “Tôi muốn bán căn nhà này nhưng gần 1 năm nay vẫn chưa tìm được khách mua. Nhiều biện pháp không hiệu quả, tôi quyết định treo băng rôn dọc đường bờ sông Tô Lịch để bán nhà. Đây là con đường lưu thông đông xe, nên có lẽ hiệu quả sẽ cao hơn”.
Những nhà môi giới kỳ cựu cho biết, ngay cả việc treo băng rôn nhà thổ cư để quảng cáo, cũng chỉ là hình thức cầu may. Internet có độ bao phủ rộng khắp còn chưa “ăn thua”, kiểu "rác trời" này khó tạo nên giao dịch. Bởi những băng rôn, phướn treo trên các tuyến phố chính sẽ bị lực lượng trật tự đô thị gỡ bỏ nhanh chóng.
Do đó, Hoàng Nam, trưởng nhóm môi giới tại Trần Duy Hưng tự tin khẳng định: Không môi giới, thổ cư khó lòng “trôi chảy”
(TBKD)