Đối với đề xuất của Bộ Xây dựng về việc thí điểm làm nhà ở xã hội (NOXH) bằng vốn ODA, hiện các doanh nghiệp cho rằng người thu nhập thấp sẽ có cơ hội được mua nhà giá rẻ hơn, song lại có ý kiến chuyên gia lo ngại sẽ làm tăng nợ công.
Số liệu thống kê của Bộ Xây dựng cho biết, giai đoạn 2012-2015 khu vực đô thị cần khoảng 700.000 căn hộ NOXH, đến năm 2020 sẽ cần thêm khoảng 200.000 căn, với điều kiện nhu cầu đến năm 2015 được giải quyết hết.
Cụ thể, Tp.HCM cần 134.000 căn; Hà Nội cần 111.200 căn; Đồng Nai cần 95.000 căn; Đà Nẵng cần 16.000 căn và Bình Dương cần 104.000 căn. Đối với nhu cầu NOXH của công viên chức, cán bộ 25 bộ, ban ngành tại khu vực Hà Nội cần khoảng 30.000 căn.
Về việc phát triển các dự án NOXH ở khu vực đô thị đến nay, cả nước đã hoàn thành đầu tư xây dựng 102 dự án, 38 dự án NOXH trong đó dành cho người thu nhập thấp, với quy mô xây dựng 19.680 căn hộ, có tổng mức đầu tư khoảng 6.810 tỷ đồng và 64 dự án NOXH cho công nhân, có quy mô xây dựng 20.270 căn hộ với tổng mức đầu tư khoảng 4.440 tỷ đồng.
Các doanh nghiệp đang lo ngại nợ công sẽ tăng khi Bộ Xây dựng đề xuất sử
dụng vốn ODA để xây dựng NOXH
Hiện cả nước đang tiếp tục triển khai 150 dự án NOXH, cụ thể: Có 91 dự án NOXH cho người thu nhập thấp, có quy mô xây dựng khoảng 55.830 căn hộ, với tổng mức đầu tư khoảng 28.500 tỷ đồng và 59 dự án NOXH cho công nhân với quy mô xây dựng khoảng 66.753 căn hộ, có tổng mức đầu tư khoảng 18.100 tỷ đồng.
Doanh nghiệp tham gia xây dựng các dự án NOXH được khá nhiều ưu đãi như miễn tiền sử dụng, thuê đất đối với diện tích đất trong phạm vi xây dựng dự án NOXH, doanh nghiệp được áp dụng thuế suất ưu đãi thuế giá trị gia tăng theo quy định của pháp luật về thuế giá trị gia tăng là 5% hay được vay vốn ưu đãi ở gói tín dụng hỗ trợ 30 nghìn tỷ đồng,… Vậy nhưng, nhiều chủ đầu tư vẫn chưa mặn mà với việc triển khai các dự án dạng này bởi nhiều lý do.
Nguyên nhân đầu tiên phải kể đến chính là vấn đề về nguồn vốn thực hiện dự án. Nếu nguồn vốn này gặp khó khăn buộc chủ đầu tư phải đưa ra nhiều phương án, giải pháp để cắt giảm các chi phí nhằm giảm giá bán. Do đó, chủ đầu tư rất hạn chế khi tiếp cận và sử dụng nguồn vốn vay.
Trên thực tế, một số doanh nghiệp đã tham gia phát triển các dự án NOXH đề xuất, để chương trình phát triển NOXH phát triển bền vững thì Nhà nước cần có kế hoạch dài hạn cũng như bổ sung thêm nguồn vốn hỗ trợ giúp doanh nghiệp yên tâm phát triển các dự án NOXH tiếp theo.
Để giải quyết thực trạng đó và nhằm tạo nguồn vốn cho việc phát triển NOXH, Bộ Xây dựng vừa kiến nghị Chính phủ cho phép triển khai dự án xây dựng mô hình đầu tư thí điểm NOXH tại một số địa phương bằng vốn ODA của Hàn Quốc.
Một số doanh nghiệp khá hứng khởi nếu đề xuất này được áp dụng trong tương lai. Họ cho rằng, việc này không những giúp doanh nghiệp có thêm nguồn vốn mới dễ dàng phát triển dự án mà người dân cũng được hưởng lợi vì nếu áp dụng vốn ODA thì khả năng giá thành NOXH sẽ giảm thấp hơn nữa, sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho nhiều người thu nhập thấp có thể tìm kiếm được chốn an cư.
Trao đổi về vấn đề này, Nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng, Phó Chủ tịch Tổng Hội Xây dựng Việt Nam, TS Phạm Sỹ Liêm thắc mắc rằng: Gói 30 nghìn tỷ đã tiêu hết đâu mà đề xuất sử dụng vốn ODA để xây NOXH?
Ông Liêm khuyến cáo: “Cần phải thận trọng trong việc sử dụng vốn vay ODA, vì nếu không khéo thì dễ có nguy cơ tăng nợ công, nghiêm trọng hơn khi gánh nợ lại “đổ” lên đầu đầu người dân”.
Theo ông Liêm, nếu Hàn Quốc cho vay vốn ODA thì Nhà nước nên cho Hà Nội và Tp.HCM vay để xây nhà cho thuê giá rẻ chứ không nên dùng để xây nhà để bán, lý do là không phải đối tượng thu nhập thấp nào cũng đủ khả năng mua đứt NOXH mà họ chỉ có thể thuê lâu dài với giá rẻ.
Cục trưởng Cục Quản lý Nhà và Thị trường Bất động sản, Bộ Xây dựng ông Nguyễn Mạnh Hà cho biết, Bộ Xây dựng được Chính phủ giao triển khai thực hiện chương trình phát triển NOXH và Bộ đã làm việc với phía Hàn Quốc, hiện là một trong những quốc gia có trình độ phát triển và chính sách phát triển NOXH rất thành công.
Ông Hà nhận định, qua hợp tác giữa Bộ Xây dựng với Bộ Đất đai Tài nguyên môi trường và nhà ở của Hàn Quốc có thỏa thuận sẽ đưa mô hình NOXH ở Hàn Quốc vào Việt Nam, mà trước tiên sẽ đề xuất dự án thí điểm sử dụng vốn ODA triển khai một vài dự án thí điểm ở các địa phương, theo đó sẽ nhân rộng mô hình NOXH của Hàn Quốc vào Việt Nam.
Trước băn khoăn về việc sử dụng vốn ODA xây dựng NOXH thì liệu có làm tăng nợ công? Theo ông Hà, phát triển NOXH chủ yếu là doanh nghiệp trong nước, trong khi đó việc sử dụng vốn ODA của Hàn Quốc chỉ là mô hình thí điểm để nhân rộng mô hình của Hàn Quốc chứ không có hy vọng sử dụng vốn ODA lớn cho việc phát triển NOXH. Mặt khác, Bộ mới đề xuất làm thí điểm 1-2 dự án, với quy mô không lớn và như vậy cũng không ảnh hưởng đến các nguồn khác.
(Infonet)