Trong 6 tháng đầu năm 2015, tăng trưởng tín dụng bất động sản (BĐS) được thống kê lên đến 11%, điều đó cho thấy mức tăng trưởng mạnh mẽ việc dải ngân của ngân hàng cho lĩnh vực địa ốc. Trong khi đó, theo số liệu thống kê các doanh nghiệp niêm yết hoạt động trong lĩnh vực xây dựng, BĐS thì dòng vốn này hầu như không chảy trực tiếp vào doanh nghiệp mà có thể thông qua nghiệp vụ tài trợ vốn cho các giao dịch của người dân.
Tăng trưởng dư nợ của các doanh nghiệp niêm yết ngành BĐS là âm
Theo số liệu thống kê của FIIN pro, năm 2014 là năm đánh dấu sự bùng nổ trở mạnh mẽ của các doanh nghiệp ngành BĐS, xây dựng.
Hiện dòng tín dụng vào BĐS đang được 'nắn' sang cho vay trực tiếp người
mua nhà thay vì chủ đầu tư.
Số dư vốn vay của 63 doanh nghiệp niêm yết trong nhóm này trong vòng 1 năm đã tăng dến 12.330 tỷ đồng (tăng 18,31%). So với mức tăng nợ phải trả gần 13.000 tỷ đồng, số dự vốn vay nhỏ hơn một chút. Như vậy, trong năm 2014, động lực tăng trưởng chính cho nhóm doanh nghiệp này đến từ vốn vay.
Thế nhưng, bước sang năm 2015, cục diện trên đã thay đổi.
Trong bối cảnh tín dụng BĐS được Ngân hàng Nhà nước công bố mức tăng trưởng 11% chỉ sau 6 tháng, thì tổng 63 doanh nghiệp niêm yết được theo dõi nói trên chỉ tăng được gần 2.300 tỷ đồng vốn vay trên dư vốn vay 80 nghìn tỷ đồng đầu năm 2015, con số này tương đương mức tăng trưởng vay nợ chưa tới 3%.
Theo đó, việc hạn chế sử dụng vốn vay của phần lớn các doanh nghiệp địa ốc, đi kèm với giảm nợ phải trả một phần cho thấy tính thận trọng của nhóm doanh nghiệp trong việc sử dụng đòn bẩy tài chính cũng như mở rộng kinh doanh.
Đáng chú ý là, có 23 doanh nghiệp trong số này có số dư vốn vay tăng, song hầu hết ở mức tăng vài tỷ đồng đến vài chục tỷ đồng. Trên thực tế, gần như toàn bộ vốn vay huy động mới nhóm này tập trung vào hai doanh nghiệp lớn nhất với số dư vốn vay lên đến 4.471 tỷ đồng.
Nếu không tính hai 'nốt nhạc' lệch tông này thì tăng trưởng dư nợ của các doanh nghiệp niêm yết ngành BĐS, xây dựng là âm trong nửa đầu năm nay, chứ không phải 'đứng im' như diễn biến chung của ngành BĐS.
Những doanh nghiệp có mức độ giảm vay nợ rất lớn là: KBC (giảm vay trên 916 tỷ đồng), CLG (400 tỷ đồng), SCR (664 tỷ đồng),… Mặt khác, số dư nợ phải trả tại các doanh nghiệp này cũng sụt giảm rất mạnh mẽ, bên cạnh sự góp mặt của ITA trong nhóm giảm mạnh nợ phải trả.
Bảng thống kê nợ, vay 63 doanh nghiệp niêm yết ngành BĐS, xây dựng.
Giảm mạnh vay nợ, doanh nghiệp sống bằng gì?
Vấn đề đặt ra là, nhóm doanh nghiệp niêm yết ngành BĐS, xây dựng sống bằng gì khi giảm mạnh vay nợ? Câu trả lời là bằng vốn chủ sở hữu.
Tổng vốn chủ sở hữu hợp nhất của nhóm này chỉ đạt chưa đến 68 nghìn tỷ đồng trong năm 2012, tuy nhiên sang năm 2013 con số này đã tăng lên xấp xỉ 77.300 tỷ đồng và đến cuối năm 2014 đã nhảy vọt lên 95.550 tỷ đồng. Đặc biệt, việc huy động vốn đóng góp chủ yếu vào mức tăng đột biến này.
Mức tăng lợi nhuận của năm 2014 so với năm 2013 gấp trên 3,5 lần của giai đoạn năm 2013 so với năm 2012, vậy nhưng vẫn nhỏ hơn nhiều so với mức tăng vốn chủ sở hữu. Trong nhiều trường hợp, việc tăng vốn này là phát hành cổ phần để cấn trừ công nợ, song cũng có nhiều doanh nghiệp thực hiện tăng vốn bằng chào bán cho cổ đông hiện hữu và phát hành riêng lẻ.
Có thể nói, việc hạn chế sử dụng vốn vay của đa số các doanh nghiệp, cùng với giảm nợ phải trả một phần cho thấy tính thận trọng của nhóm doanh nghiệp trong việc sử dụng đòn bẩy tài chính và mở rộng kinh doanh.
Tuy chưa rõ ràng nhưng đây là một động thái cho thấy tín dụng thị trường BĐS bắt đầu qua giai đoạn bùng nổ mạnh trên toàn thị trường của năm 2014, hiện đang có xu hướng co cụm và tập trung vào một số 'đại gia'. Ngoại trừ các 'ông lớn' thực sự trong ngành vẫn đang duy trì mức tăng trưởng mạnh thì tín dụng BĐS đang hướng đến nhóm đối tượng là những người mua sản phẩm BĐS.
Theo báo cáo mới đây của Hiệp hội BĐS Tp.HCM, trong tổng số 325 dự án đã khởi công trên địa bàn TP có 97 dự án phải tạm ngừng thi công và 502 dự án tạm ngừng thi công trong tổng số 1.219 dự án hiện có (chiếm 41,18%). Ví dụ này minh chứng rằng, thị trường địa ốc ngày càng khắc nghiệt. Theo đó, doanh nghiệp BĐS sẽ phải tự lựa chọn chiến lược để có thể bùng nổ hoặc... chìm dần.
(Đầu tư chứng khoán)