Số liệu thống kê của Sở Xây dựng Tp.HCM cho biết, TP hiện có khoảng 1.219 dự án, khoảng 502 dự án trong đó tạm ngưng thi công và chưa khởi công.
"Chôn" tiền vào đất
6 năm trước, UBND TP chấp thuận cho Công ty BCCI làm chủ đầu tư dự án Phong Phú 2 (Bình Chánh) với diện tích 127 ha, tuy nhiên đến nay dự án chưa GPMB được một nửa. Sở Tài nguyên - Môi trường đã thu hồi dự án bởi kiểu bồi thường loang lổ da beo. Điều này khiến một lượng tiền lớn của doanh nghiệp bị 'chôn' vào dự án mà không biết đến bao giờ mới có thể 'moi' ra được. Phó Tổng giám đốc Công ty BCCI, bà Trương Mỹ Linh cho hay, tính đến nay công ty đã bỏ ra trên 200 tỷ đồng. Tuy công trình dừng lại nhưng lãi ngân hàng vẫn phải trả và tiền lương bộ máy vẫn thanh toán đều đặn bởi vẫn phải duy trì bộ máy quản lý, phải có người giữ đất, theo định kỳ hằng quý xuống xem người mượn đất canh tác có đúng mục đích hay có san lấp làm trái so với hiện trạng hay không...
Do vướng đền bù giải tỏa nên dự án xây dựng dở dang. (Nguồn ảnh: Đình Sơn).
Tương tự, một dự án khác ở quận 7 rộng 7,4 ha của Công ty TN đã triển khai 8 năm nay chưa xong khâu đền bù vì bị vướng khoảng
700m2 (2% diện tích đất). Theo chủ đầu tư, người dân đòi bồi thường lên mức 19 triệu đồng/m2 đất nông nghiệp cho số đất còn lại là quá vô lý nên doanh nghiệp không thể thực hiện. Bởi không khéo 98% diện tích đất đã bồi thường có thể bị đòi theo giá mới này thì công ty chỉ có đường 'chết'. Chủ đầu tư hiện đã bỏ vào dự án này hàng trăm tỷ đồng nhưng không thể triển khai các bước tiếp theo, vậy nhưng mỗi ngày vẫn phải đều đều trả lãi suất ngân hàng.
Thông tin từ lãnh đạo một công ty địa ốc đang triển khai một dự án ở quận 2 cho biết, 8 năm rồi dự án vẫn chưa xong, hiện còn khoảng gần 700m2 đất chưa thể đền bù được vì người dân không chịu gặp để thương lượng. Vị này chia sẻ: “Chỉ vì một hộ dân mà cả dự án hàng ngàn tỷ đồng phải dừng lại mấy năm nay. Tính riêng lãi suất doanh nghiệp cũng đủ chết rồi. Mặt khác, Luật hiện nay còn quy định phải bồi thường 100% diện tích đất mới được chỉ định chủ đầu tư mà không được sự hỗ trợ nào từ phía nhà nước. Doanh nghiệp sẽ gặp rất nhiều khó khăn, thậm chí đẩy doanh nghiệp vào đường bế tắc".
Nhà nước hỗ trợ doanh nghiệp giải phóng mặt bằng
Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Tp.HCM, ông Lê Hoàng Châu cho rằng, nhà nước cần hỗ trợ doanh nghiệp trong công tác bồi thường GPMB khi dự án đã bồi thường được từ trên 80% diện tích. Theo đó, Nhà nước sẽ đóng vai trò kết nối làm việc giữa chủ đầu tư và người dân theo nguyên tắc giá nhận chuyển nhượng phần diện tích đất còn lại của dự án không được thấp hơn giá bồi thường cao nhất đã thực hiện trước đây. Hay có cơ chế giao cho tòa án để xem xét quyết định giá bồi thường một cách khách quan mà doanh nghiệp và người có đất đều phải chấp hành.
Theo một chuyên gia địa ốc, nhà nước cần xem xét hợp lý khi khấu trừ tiền bồi thường, GPMB để tính tiền sử dụng đất dự án, khắc phục tình trạng gần như doanh nghiệp phải mua lại 2 lần như hiện nay. Điều này cũng khiến tăng giá thành nhà ở mà cuối cùng người mua phải gánh chịu. Trong dài hạn, nên chuyển khoản thu tiền sử dụng đất thành thuế chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp và đất phi nông nghiệp thành đất ở với thuế suất cụ thể, 10% hoặc 15% bảng giá đất như đề xuất của UBND Tp.HCM với Chính phủ.
Ông Trần Văn Thạch - Phó giám đốc Sở Tài nguyên - Môi trường TP cho rằng, quy định cũ trước đây đã làm phát sinh xí phần, đầu cơ, ôm dự án to quá sức. Các dự án chết hiện nay là do lịch sử để lại. Nhưng các dự án này đã đổ tiền vào rồi nên cơ quan quản lý nhà nước và doanh nghiệp phải ngồi lại xem xét toàn bộ, từ đó đưa ra kế hoạch từng năm. Trường hợp tiếp tục làm thì điều chỉnh lại dự án, không thì thu hồi để giao cho đơn vị khác. Trả lại cho người dân những phần không đầu tư để thực hiện các quyền bình thường.
Giám đốc Sở Xây dựng, ông Trần Trọng Tuấn đưa ra 3 giải pháp giúp xử lý các dự án chết: Một là, xem xét cho doanh nghiệp điều chỉnh lại ranh đất đối với phần đã bồi thường. Nhưng phải đảm bảo kết cấu hạ tầng đồng bộ về giao thông, chiếu sáng, cấp thoát nước. Hai là, nếu nhà đầu tư có nguồn lực tài chính mạnh muốn tiếp tục triển khai tiếp 100% dự án thì chính quyền địa phương sẽ phải giúp chủ đầu tư đền bù phần diện tích còn lại. Ba là, đấu thầu mời gọi chủ đầu tư vào thực hiện các dự án nhằm tháo vốn cho chủ đầu tư cũ và đưa đất vào khai thác, tránh lãng phí nguồn lực của xã hội.
(Thanh niên Online)