Hiệp hội bất động sản Tp.HCM (HoREA) cho rằng, tiền sử dụng đất hiện đang là một “ẩn số” và không minh bạch khi nhà đầu tư không thể tiên lượng trước khi quyết định đầu tư. Điều này đã tạo ra cơ chế xin - cho, tiềm ẩn nhiều tiêu cực.
Vừa qua, HoREA đã đưa ra thống kê làm cho nhiều cư dân không khỏi giật mình: Tp.HCM hiện có khoảng 40 dự án chưa đóng tiền sử dụng đất với số tiền xấp xỉ 1.900 tỷ đồng.
Lý giải thực trạng trên, Chủ tịch HoREA, ông Lê Hoàng Châu cho hay, nguyên nhân tiền sử dụng đất không phải là một sắc thuế, cũng không phải là phí (không bị điều chỉnh bởi Luật thuế, Luật phí và lệ phí) nhưng lại là một khoản thu ngân sách nhà nước rất lớn.
Với cách làm hiện nay, tiền sử dụng đất đang là "gánh nặng" của doanh nghiệp mà người tiêu dùng phải gánh chịu khi mua nhà bởi đây được xem là môi trường tạo ra cơ chế xin - cho, tiềm ẩn nhiều tiêu cực do thủ tục hành chính và cơ chế vận hành rườm rà, thiếu khoa học.
Theo ông Châu, để thị trường bất động sản vận hành thực sự theo cơ chế thị trường, về dài hạn phải thay đổi quan điểm về tiền sử dụng đất, nên coi đây là một sắc thuế như đề xuất của UBND Tp.HCM.
Theo ông Lê Hoàng Châu, cần bỏ hẳn khái niệm tiền sử dụng đất thay thế bằng sắc
thuế sử dụng đất ở.
Cần bỏ hẳn khái niệm “tiền sử dụng đất” mà thay thế bằng sắc thuế sử dụng đất ở với thuế suất nhất định, khoảng 10% hoặc 15% bảng giá đất. “Như vậy, vừa minh bạch vừa dễ tính toán và loại trừ được cơ chế xin - cho, hạn chế việc thu tiền sử dụng đất lần đầu quá lớn mà duy trì nguồn thu bền vững, lâu dài cho Nhà nước”, Chủ tịch HoREA chia sẻ.
Vậy nhưng, yêu cầu thay đổi ngay lập tức là khó và cần phải có quá trình để tạo sự đồng thuận. Hiện nay, vấn đề cần giải quyết là cải cách quy trình, thủ tục hành chính để việc xác định tiền sử dụng đất của doanh nghiệp được thực hiện nhanh chóng, minh bạch; kết quả xác định số tiền sử dụng đất hợp lý được doanh nghiệp "tâm phục khẩu phục" cũng như loại trừ được các yếu tố phát sinh tiêu cực.
Trên cơ sở đó, Hiệp hội đề xuất các giải pháp như: Nên bổ sung thành viên là đại diện của tổ chức có chức năng tư vấn xác định giá đất độc lập hoặc chuyên gia về giá đất độc lập và không thuộc tổ chức có chức năng tư vấn xác định giá đất được thuê để định giá đất cụ thể vào hội đồng thẩm định giá đất TP. Mục đích là nhằm đảm bảo có sự phản biện độc lập trong hội đồng.
Bên cạnh đó, HoREA cũng đề nghị cho phép doanh nghiệp (người sử dụng đất) được tham gia, được quyền nêu ý kiến tại cuộc họp của hội đồng thẩm định giá đất TP khi thẩm định giá đất dự án của đơn vị mình hoặc với Sở Tài chính khi xem xét chi phí giải phóng mặt bằng được khấu trừ vào tiền sử dụng đất phải nộp.
HoREA đề nghị bãi bỏ cơ chế đấu thầu rộng rãi qua internet và chỉ chọn đơn vị chào thầu với giá thấp nhất để trúng thầu hiện nay bằng cơ chế đấu thầu rộng rãi với tiêu chí chọn đơn vị tư vấn xác định giá đất có năng lực, phương án xác định giá đất tối ưu, không phải chọn đơn vị có giá thấp nhất.
(Trí thức trẻ)