Trong thời gian, việc tranh chấp giữa chủ đầu tư và người dân diễn ra rất phổ biến. Hầu hết phần thiệt hại thuộc về phía người dân. Vì vậy, trong dự thảo luận về Luật Kinh doanh BĐS , Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XIII, có nhiều ý kiến cho rằng cần siết chặt trách nhiệm của các chủ đầu tư.
Nhằm bảo vệ khách hàng, dự án Luật đã có những quy định để bảo đảm tính công khai, minh bạch các thông tin về thị trường BĐS.
Dự án Luật đã quy định về việc nếu mua, thuê, thuê mua BĐS hình thành trong tương lai thì chủ đầu tư sẽ chỉ được phép thu tiền của khách hàng khi đã hoàn thành xong móng của công trình và không được phép thu quá 70% giá trị hợp đồng khi chưa giao nhà cho khách hàng. Chủ đầu tư phải có sự bảo lãnh thì mới được bán hoặc cho thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai và cần có thêm các quy định về tăng cường vai trò quản lý của nhà nước trong việc bán, cho thuê nhà hình thành trong tương lai. Đại biểu Tp.HCM, ông Trần Du Lịch cũng cho rằng, người dân góp tiền vào các dự án sau đó họ không thể biết nguồn tiền đó sẽ đi đâu. Vì thế, Luật cần có những điều cấm, đó là cấm chiếm dụng vốn trái phép. Ông Trần Du Lịch đề nghị sửa đổi Điều 57 trong Luật theo hướng công khai, minh bạch đối với việc sử dụng nguồn tiền của chủ đầu tư trong các dự án.
Cần siết chặt trách nhiệm của chủ đầu tư
Đối với việc bảo hành nhà, công trình xây dựng đã bán, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã bổ sung nội dung theo hướng quy định bên bán có trách nhiệm bảo hành nhà hoặc công trình xây dựng đã bán. Trong trường hợp nhà ở hoặc công trình xây dựng vẫn đang trong thời hạn bảo hành thì bên bán có quyền yêu cầu tổ chức, cá nhân đã thi công xây dựng, có trách nhiệm thực hiện việc bảo hành nhà ở hoặc công trình xây dựng .
Đại biểu tỉnh Vĩnh Phúc, ông Nguyễn Ngọc Bảo nhấn mạnh thêm, thời gian qua đã xảy ra nhiều tranh chấp, khiếu kiện giữa người dân với chủ đầu tư hoặc giữa những người dân khi thực hiện giao dịch mua bán. Nguyên nhân chủ yếu là do chủ đầu tư không có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất khi bàn giao cho bên mua. Vì vậy, ông Bảo đề nghị cần bổ sung quy định về việc chủ đầu tư phải giao đầy đủ các giấy tờ cần thiết cho bên mua ngay khi bàn giao nhà, đất.
Về dịch vụ của các sàn giao dịch BĐS, đại đa số ý kiến đã tán thành với quy định không bắt buộc các giao dịch kinh doanh BĐS phải qua sàn. Thực tế cho thấy rằng, các chủ đầu tư có thể tự thực hiện các hình thức quảng cáo, chào hàng, bán trực tiếp cho khách mà vẫn bảo đảm sự công khai, minh bạch trong việc kinh doanh BĐS. Việc có lựa chọn giao dịch qua sàn BĐS hay không là do các bên quyết định. Như vậy sẽ bảo đảm được quyền tự do trong kinh doanh của các bên. Do đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xin đề nghị được giữ nguyên quy định này như trong dự án Luật.
Đối với quy định: “Nhà nước có chính sách bình ổn thị trường BĐS khi có biến động” có nhiều ý kiến không tán đồng vì quy định này chưa phù hợp với quy luật của thị trường. Về vấn đề này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, trong những năm qua, thị trường BĐS phát triển thiếu ổn định vì vậy Nhà nước đã phải áp dụng nhiều chính sách điều tiết thị trường để từ đó ổn định nền kinh tế - xã hội. Một số giải pháp đã được áp dụng như: điều chỉnh mục tiêu, quy mô dự án, diện tích căn hộ ,miễn giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, miễn giảm thuế, ưu đãi tín dụng… Vì vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị giữ nguyên nội dung này trong dự án Luật.
Đại biểu Nguyễn Ngọc Bảo cho rằng, Nhà nước có vai trò vô cùng quan trọng trong việc điều chỉnh, điều tiết đối với thị trường BĐS. Tuy nhiên, thị trường BĐS vẫn cần tuân theo cơ chế thị trường. Vì vậy, cần tập trung vai trò và các chính sách của Chính phủ vào các chương trình nhà ở xã hội, nhà ở cho người nghèo, vùng sâu vùng xa, nhà ở cho công nhân.
Theo ông Đỗ Văn Đương , đại biểu Tp.HCM, cần có những biện pháp mạnh nhằm ngăn chặn tiêu cực. Vì trong thời gian qua, đã xảy ra nhiều trường hợp các chủ đầu tư thu tiền của người dân nhưng lại bỏ hoang dự án rất nhiều năm. Dân thực sự có nhu cầu về nhà ở thì không có nhà, đất thì bỏ hoang, nhà đầu tư không chịu đóng tiền sử dụng đất. Như vậy là lừa cả dân, lừa cả Nhà nước. Theo ông Đương, nếu chỉ quy định hành vi này là "cấm" thì quá nhẹ. Nên có quy định mạnh hơn nữa, cụ thể là sẽ truy cứu trách nhiệm hình sự đối với các trường hợp nêu trên. Cần mạnh dạn siết chặt quy định để ngăn chặn sự lừa đảo, chụp giật, chiếm dụng vốn trong kinh doanh BĐS.
(Diễn đàn doanh nghiệp)