Hiện nay, việc mua bán nhà tái định cư đang diễn ra tràn lan, nhộn nhịp và công khai. Nếu muốn mua nhà tái định cư, bạn chỉ cần lên mạng internet là có đầy đủ số điện thoại người rao bán, tổng quan về dự án, địa điểm và cả mức giá chênh có khi lên tới gần 1 tỷ đồng/căn.
Khi gọi điện thoại cho một “cò” nhà đất đang rao bán nhiều căn hộ tại một dự án nhà tái định cư ở Hoàng Cầu, (Đống Đa, Hà Nội), họ tư vấn cho chúng tôi là nên mua nhà tái định cư khi còn đang 'lúa non' tức là khi chưa bàn giao nhà. Môi giới này cho biết: “Bây giờ là mua suất, rồi sau đó mình ký ủy quyền định đoạt công chứng và chờ ngày bốc thăm. Nếu mua lúa non chị mới mong có giá rẻ, khi đã xong xuôi rồi không có giá 30 triệu/m2 đâu, một căn 58m2 giờ chênh 500 triệu đồng, nay mai chênh ít nhất là 1 tỷ”.
Các căn hộ được rao bán chỉ là ở trên dự án, điều đó có nghĩa là mới chỉ có danh sách các hộ dân thuộc diện được mua. Theo đó, 2 bên sẽ thực hiện mua - bán dưới hình thức ủy quyền định đoạt công chứng. Bên bán nhận tiền chênh lệch là xong, trong khi người mua sẽ phải tiếp tục bốc thăm và chờ đến ngày nhận nhà để thanh toán phần tiền gốc giá trị căn nhà theo quy định.
Theo chia sẻ của chị Nguyễn Thu Trang (Thanh Xuân, Hà Nội), chị đang có nhu cầu mua lại một căn hộ tái định cư. Tuy tiền chênh khá cao, song so với việc mua một căn hộ thương mại thì rẻ hơn nhiều, đặc biệt là lại được nợ phần gốc từ 2-3 năm mà không phải chịu lãi suất. Chị Trang cho hay: “Tôi chấp nhận trả tiền chênh để mua nhà tái định cư vì kể cả cộng thêm tiền chênh thì tổng giá trị vẫn rẻ hơn nhà ở thương mại, hơn nữa lại được ở các vị trí trung tâm. Thế nhưng, liệu chủ cũ họ có theo cùng với tôi cho đến khi tôi nộp hết số tiền nợ của Nhà nước hay không vì giữa hai bên mua bán cũng chỉ bằng niềm tin và thông qua một tờ giấy ủy quyền nên tôi cũng khá lo lắng về điều này”.
Nhà tái định cư ở Hoàng Cầu (Đống Đa, Hà Nội) đang được rao bán nhiều căn
chênh tới gần 1 tỷ đồng.
Rất nhiều người trót mua lại các suất tái định cư thời gian qua đã phải đến nhờ luật sư tư vấn bởi không được bàn giao nhà, thậm chí phát sinh tranh chấp với đơn vị phân bổ nhà tái định cư… Theo quy định, nhà tái định cư không thuộc trường hợp mua bán nhà ở hình thành trong tương lai do không có hợp đồng giữa chủ đầu tư với người mua. Hai bên mua - bán đã lách luật bằng hình thức ủy quyền quản lý nhà và thực hiện những thủ tục hành chính liên quan đến nộp tiền, nộp hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận, nhận bàn giao nhà, nhận giấy chứng nhận cho chủ cũ, rồi mới ký hợp đồng mua bán.
Theo nhận định của Luật sư Vũ Huyền Ngọc (Công ty Luật Hợp danh Anh Vũ), tuy là mua bán nhà chưa có đủ giấy tờ, song trình tự đã được các bên liên quan hợp thức hóa đúng theo quy định của pháp luật. Nhưng, khi mua lại các suất tái định cư theo cách này người mua đối mặt với nhiều rủi ro lớn. Ông Ngọc cho rằng: “Một khi họ đã ký hợp đồng ủy quyền như vậy thì họ không có gì sai về mặt pháp luật, tuy nhiên họ đã chấp nhận một rủi ro hoàn toàn có thể xảy ra, chẳng hạn như, bên ủy quyền có thể đơn phương chấm dứt hợp đồng hay trường hợp bên ủy quyền chết thì hợp đồng ủy quyền không còn giá trị pháp lý và hoàn toàn có thể xảy ra nhiều vấn đề phát sinh khác. Tất cả những rủi ro đó bên mua đều phái gánh chịu".
Giới chuyên gia đánh giá, 'cò' bất động sản đã nhanh chóng nắm bắt và kiếm lời từ nhu cầu bán nhà của người thuộc diện tái định cư và nhu cầu mua nhà giá thấp của những người không thuộc diện này. Trên thực tế, đây là một hoạt động kinh doanh hóa các suất tái định cư. Hiện các quy định pháp luật không cấm, vậy nhưng nếu việc mua - bán suất tái định cư diễn ra tràn lan, nhộn nhịp như hiện nay thì hậu quả để lại là không nhỏ.
Phó Chủ tịch Hiệp hội bất động sản Hà Nội ông Nguyễn Thế Điệp bày tỏ quan điểm: “Hiện tượng các nhà tái định cư mua đi bán lại mà chưa có chủ sở hữu là vấn đề cần phải xem xét hiện nay. Nhất là những người dân nghèo khi được tái định cư nhiều khi họ không đủ tiền để đóng suất mua nhà mới, song họ được tiêu chuẩn mua nên họ bán đi để lấy tiền chênh lệch, tuy nhiên hệ quả xã hội sẽ rất lớn”.
Như vậy, việc mua bán tràn lan, công khai nhà tái định cư đã khiến loại nhà này bị sử dụng sai đúng mục đích cũng như không đảm bảo an cư cho chính những người dân sau khi giải phóng mặt bằng. Nguồn vốn đầu tư của Nhà nước sẽ bị lãng phí và rủi ro cuối cùng vẫn thuộc về những người mua lại nhà tái định cư.
(VOV)