Bàn thờ là nơi thể hiện lòng thành kính của con cháu
đối với tổ tiên, nên bàn thờ trong nhà ở gia đình truyền thống thường
được lập ở chính giữa gian giữa của ngôi nhà - là vị trí trang trọng
nhất.
Tuy nhiên, với những căn nhà có kiến trúc hiện đại,
nhà lô phố hiện nay thì cách bố trí bàn thờ và các đồ thờ cũng có nhiều
thay đổi để phù hợp hơn với cấu trúc và diện tích của ngôi nhà nhưng vẫn
giữ được sự tôn nghiêm nơi thờ cúng.
Vị trí lập phòng thờ - tủ thờ
Trong giải pháp thiết kế kiến trúc dành cho những căn
nhà phố hiện nay, kiến trúc sư thường bố trí bàn thờ đặt trong một phòng
riêng, tầng trên cùng của ngôi nhà (tầng trên cùng thường là tầng
thượng - tầng tum gồm: phòng thờ, phòng giặt + sân phơi). Vị trí này
không chỉ mang đến sự trang nghiêm, kín đáo, tĩnh lặng… mà còn thuận
tiện cho việc cúng ngoài trời, hóa vàng mã trên sân thượng…
Đối với các căn hộ chung cư, do bị hạn chế về diện
tích sử dụng nên việc bố trí một phòng riêng lập bàn thờ là điều rất
khó. Chính vì lẽ đó nên khi phân chia lại các không gian trong căn hộ
chung cư, kiến trúc sư thường sắp xếp không gian thờ cúng nằm trong các
không gian sinh hoạt chung, không gian sảnh - tiền phòng hay các phòng
chức năng phù hợp khác.
Thư viện, phòng khách, phòng sinh hoạt chung trang
trọng là những nơi phù hợp để có thể đặt bàn thờ. Tuyệt đối không nên
đặt bàn thờ ở những phòng sinh hoạt chung ồn ào như phòng karaoke, phòng
thể thao… Cũng không nên đặt bàn thờ trong phòng ngủ vì không gian
trang trọng và khói nhang sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe người trong phòng;
thêm nữa không gian thờ mang tính âm nên không phù hợp.
Ngoài ra, trong căn hộ chung cư, bạn cũng có thể bố
trí góc thờ, bàn thờ trong khoảng giữa các mặt bằng căn hộ, trong khoảng
đi lại ở khoảng giữa nhà và không thuộc hẳn một phòng nào, đảm bảo sự
thông thoáng, không bị quẩn khói khi thắp nhang.
Dù là nhà ở truyền thống hay hiện đại, bàn thờ cũng
luôn phải đảm bảo được đặt tại vị trí cao, phía trên bàn thờ là nóc nhà
và bầu trời, không bị các không gian sinh hoạt khác đè lên… để khi cúng
bái, con cháu trong nhà tỏ được sự ngưỡng vọng thành kính của mình với
ông bà tổ tiên.
Thiết kế tủ thờ - bàn thờ phù hợp
Trong phòng thờ, hệ thống tủ - bàn thờ phải có quy mô
và hình thức tương xứng để tạo nên sự trang nghiêm cho không gian đặc
biệt này.
Kích thước tủ thờ không nên quá to gây cảm giác hoành
tráng nhưng cũng không nên “lọt thỏm”, nhỏ bé trong phòng. Nếu bàn thờ
được đặt tại các không gian khác như phòng sinh hoạt chung, phòng khách…
thì tủ thờ cần được thiết kế phù hợp về tỉ lệ với kích thước phòng và
tương quan với các đồ nội thất khác.
Ở những không gian này, tủ, bàn thờ nên được thiết kế
đơn giản, tránh cầu kỳ lạc lõng hay gây cảm giác nặng nề e sợ. Bàn thờ
phải tạo được sự tôn nghiêm nhưng vẫn phải mang lại cảm giác gần gũi với
các thành viên trong gia đình và các sinh hoạt chung khác.
Vật liệu và màu sắc của tủ - bàn thờ cúng cũng phải
phù hợp, nên sử dụng các màu trầm, tổt nhất là màu gỗ nâu sậm. Các chi
tiết kiến trúc - nội thất (lát sàn, trần, chiếu sáng…), các vật dụng, đồ
thờ (bát nhang, đèn nến, lọ hoa…) nên bày theo lối cân đối.
Ở các căn hộ chung cư, trong trường hợp tủ thờ để ở
phòng chức năng nào đó hay không gian chung, thì có thể dùng hình thức
tủ thờ kết hợp với tủ trang trí, tủ ngăn phòng, tủ bày đồ lưu niệm…
Một số điều cần lưu ý trong phong thủy phòng thờ
Khi thiết kế hay bài trí, sắp đặt cho không gian thờ
cúng bạn phải lưu ý tránh đặt bàn thờ gần luồng hút gió mạnh, gây “động”
và có thể thổi tàn lửa nhang ra chỗ khác gây cháy. Mặt bàn thờ nên đặt
một tấm kính để đảm bảo an toàn tránh lửa bén. Tuyệt đối không được đặt
bàn thờ bên dưới phòng vệ sinh, phòng trẻ em chơi đùa… làm giảm tính tôn
nghiêm.
Không gian đặt bàn thờ phải đủ thông thoáng. Không nên
đặt bàn thờ cao quá gây khó khăn cho việc thờ cúng, cũng không nên đặt
thấp quá thiếu trang nghiêm. Trong các trường hợp bàn thờ treo hay tủ
thờ cao, phải đảm bảo khoảng cách tới trần không quá gần, tránh quẩn
khói và gây ám vàng trần. Để khắc phục trường hợp này, bạn có thể gắn
một tấm kính phía trên trần.
Ánh sáng trong phòng thờ và trên bàn thờ không nên sử
dụng ánh sáng trắng mà nên sử dụng ánh sáng vàng, có cảm giác ấm cúng;
nguồn sáng gián tiếp, tránh gây chói. Bạn có thể dùng đèn hắt tường,
những bóng đèn nhót, đèn thờ… Bố trí chiếu sáng nên đăng đối theo 2 bên
bàn thờ; kiểu dáng, chất liệu của đèn cũng cần phù hợp với tủ thờ và
không gian chung, tránh quá màu mè, lòe loẹt…
(Theo TTO)